نقش مولفه‌های سلامت روان در رفتارهای پرخطر رانندگی

Abstract

چکیده

اهداف: رفتارهای پرخطر رانندگی یکی از عوامل افزایش تصادفات و تلفات جاده‌ای است که هزینه‌های زیادی برای جامعه دارد و امنیت جامعه را به خطر می‌اندازد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط مؤلفه‌های سلامت روان با رفتارهای پرخطر رانندگی در میان رانندگان بین‌شهری جاده تبریز- اهر انجام شد.

مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع همبستگی-پیش‌بین است که در میان تمامی رانندگان جاده تبریز-اهر که حداقل دو سال سابقه فعالیت رانندگی داشتند، در سال 1397 انجام شد. نمونه‌ای به حجم 100 نفر از میان 130 راننده بین‌شهری به‌صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده پرسش‌نامه رفتار رانندگی منچستر با پایایی 96/0 و روایی 81/0 و پرسش‌نامه سلامت عمومی با پایایی 84/0 تا 92/0 و روایی 55/0 بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه با روش همزمان در قالب نرم‌افزار SPSS 20 انجام شد.

یافته‌ها: مطالعه حاضر بر روی 100 نفر از رانندگان مرد با میانگین سنی 80/2±56/38 سال انجام شد. میانگین نمرات مؤلفه‌های سلامت روان و رفتارهای پرخطر در بین رانندگان در حد کمتر از متوسط بود و یافته‌ها نشان داد رابطه بین مؤلفه‌های نشانه‌های جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی و افسردگی با رفتارهای پرخطر رانندگی معنادار بود (05/0>p). مؤلفه‌های سلامت روانی قادر به پیش‌بینی رفتارهای پرخطر رانندگی بودند و این چهار شاخص با یکدیگر 7/69 درصد از واریانس شاخص رفتارهای پرخطر رانندگی را تبیین کردند.

نتیجه‌گیری: رفتارهای پرخطر رانندگی به وسیله علایم جسمانی، اضطراب، افسردگی و اختلال کارکرد اجتماعی قابل پیش‌بینی است.