تدوین برنامه‌ی عملیاتی جامعه‌محور در کاهش خطرپذیری سوانح مطالعه موردی (طرح دوام محله فهادان یزد)

Abstract

زمینه و هدف: وجود شهرهای دارای قدمت زیاد و مشکلات مربوط به رشد جمعیت و گسترش بافت‌های فرسوده شهری باعث شده است تا خطر زمین‌لرزه و تخریب‌های ناشی از آن سکونتگاه‌های شهری را مورد تهدید قرار دهد. گستردگی بافت‌های تاریخی در سطح شهر یزد و دربرداشتن شاخص‌های فرسودگی، مدیریت بحران این شهر را نیز با مشکل مواجه ساخته است. طرح‌های متعددی در زمینه احیای بافت‌های تاریخی و ایمن‌سازی آنها انجام گردیده است اما به دلیل درنظرنگرفتن مشارکت شهروندان و همچنین گروه‌های مردمی چندان موفق نبوده‌اند. هدف از پژوهش حاضر تدوین برنامه‌ی عملیاتی جامعه‌محور در کاهش خطرپذیری سوانح(طرح دوام محله فهادان یزد) بود. روش: در جمع‌آوری داده‌ها از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. همچنین نقشه‌های مکان‌یابی پایگاه مدیریت بحران با استفاده از روش آنالیز وزنی و با استفاده از سامانه (GIS) تولید و تمامی لایه‌ها با ضرایب استخراج‌شده مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج حاصله نشان می‌دهدکه میزان تمایل مردم محله برای شرکت در برنامه‌های کاهش خطرپذیری بامیزان مشارکت، وضعیت روابط اجتماعی و خویشاوندی و اعتماد ساکنان به گروه‌های موجود در محله رابطه مستقیم دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها، بهترین مکان برای پایگاه مدیریت بحران در محله مشخص ‌شده است و در صورتی که بودجه، حمایت از طرف سازمان‌ها، و مشارکت مردم محلی وجود داشته باشد می‌توان با استفاده از طرح دوام خطرپذیری محله فهادان در برابر سوانح را کاهش داد.