تخمین میزان خسارات ناشی از زلزله در منطقه 9 شهرداری مشهد با استفاده از مدل رادیوس در محیط GIS

Abstract

زمینه و هدف: منطقه 9 شهر مشهد با وسعت بیش از 3275 هکتار و جمعیت بـالغ بر 329562 نفر، یکی از مهم‌ترین مناطق این شهر است که با سه گسل مهم (جنوب مشهد، سنگ بست- شاندیز و توس ) تهدید شده است. وجود کاربری های مهمی مانند دانشگاه فردوسی، مراکز تربیت معلم شهید خورشیدی و شهید بهشتی، آموزشکده شهید منتظری و همچنین مراکز آموزشی غـیرانتفاعی همچون مـرکز آمـوزش سازمان همیـاری شهرداری­های خراسان رضـوی و... نشان دهنده اهمیت بالای این منطقه از دیدگاه شهری است. بنابراین، بررسی‌های مربوط به آسیب­ پذیری لرزه ­ای منطقه 9 شهر مشهد و یافتن بهترین مدل برای بررسی آن یکی از ضروریات مدیریت شهری مشهد است.

روش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی و ازلحاظ ماهیت کاربردی است. برای جمع ­آوری داده ­ها، مطابق استانداردها و پیش­نیازهای مدل رادیوس، از سازمان‌های مربوطه استفاده شد. تجزیه ­و تحلیل داده­ ها با توجه به روش‌های مبتنی بر پایگاه اطلاعاتی و با بهره­ گیری از مدل رادیوس و نرم افزارهای مبتنی بر رویکرد سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت پذیرفت.

یافته­ ها: در سناریوی گسل جنوب مشهد، بیشترین خسارت و در سناریوی گسل توس، کمترین خسارت به منطقه وارد می‌شود و در کل، محدوده ­هایی که دارای تراکم ساختمانی و جمعیتی بالا بوده اند، بیشترین آسیب­ پذیری و محدوده هایی که نوع خاک از جنس سنگی بوده است و تراکم متوسط و پایینی داشته ­اند، کم­ترین آسیب­ پذیری را دارند.

نتیجه ­گیری: دوری و نزدیکی از گسل در شدت آسیب­ پذیری مؤثر است. با استفاده از یافته­ ها، مدل رادیوس از سطح دقت و کارایی بالایی برخوردار است.

نوع مقاله: مطالعه پژوهشی