تبیین، تحلیل و راهکارهای کاهش آسیب‌پذیری در برابر زلزله (مورد مطالعاتی: یک واحد همسایگی از محله گلستان شرقی در منطقه 22 تهران)

Abstract

زمینه و هدف: بررسی میزان آسیب­ پذیری لرزه­ ای و ارائه راهکارهای کاهش آسیب­ پذیری از موضوعات مهم روز است. از این رو، این مقاله به تبیین، تحلیل و راهکارهای کاهش آسیب پذیری لرزه ­ای در یک واحد همسایگی از محله گلستان شرقی واقع در منطقه 22 تهران، به عنوان مورد مطالعاتی، می­پردازد. بدین منظور، این مقاله با اهداف کاهش تلفات و خسارات در زلزله احتمالی، شناخت آسیب­ پذیری محدوده مورد مطالعه، شناسایی نقاط امن و خطرناک محدوده مورد مطالعه و تهیه نقشه­ های شناسایی و تخلیه در محدوده مورد مطالعه تدوین شده است. روش: روش به ­کار رفته در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. در ابتدا، نیاز به جمع ­آوری منابع اطلاعاتی مورد نیاز می­باشد. برای جمع ­آوری داده ­ها از شیوه ­های مختلفی همانند مشاهده استفاده شده است. برای آسیب­ شناسی و آسیب­ نگاری نیز از نقشه­ های مربوطه، تصویربرداری و نقشه­ های GIS استفاده شده است. جهت دستیابی به راهکارها به منابع کتابخانه­ ای اعم از مقالات، کتب، گزارشات، اسناد مکتوب و سایت­های الکترونیکی معتبر، مراجعه شده است. یافته­ ها: راهکارهای کاهش آسیب­ پذیری لرزه ­ای، به سه دسته راهکارهای سازه ­ای، غیرسازه ­ای و مدیریتی تقسیم می­شوند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که علاوه بر اقدامات کاهش آسیب ­پذیری سازه­ ای و غیرسازه ­ای در واحد همسایگی، راهکارهای مدیریتی و نقش آموزش و آمادگی مردم در سوانحی مانند زلزله بسیار حیاتی است. همچنین، با بکارگیری روش­های ساده و کارامد می­توان اجزای غیرسازه ­ای را در برابر خطرات ناشی از بروز سوانحی همانند زمین ­لرزه، مقاوم نمود. نتیجه­ گیری: نصب آژیرهای هشدار حریق، کپسول­های آتش­نشانی، تابلوها و علائم تخلیه در مسیرهای عبوری، تابلوهای نشان­ دهنده مکان­های امن و خطرناک، مقاوم ­سازی دیوارها و تیغه ­ها، مستحکم نمودن اتصالات در مبلمان شهری، کاهش سطوح شیشه­ ای در حد امکان در جداره ­های بنا و استفاده از لایه­ های پلاستیک و لمینیت برای جلوگیری از فروریزش و خرد شدن شیشه­ ها، در کنار توجه به راهکارهای مدیریتی، میزان صدمات و خسارات را در سطح واحد همسایگی به حداقل می­رساند.