تعیین معیارهای موثر در جانمایی مخازن اضطراری آبرسانی و محاسبه ضریب وزنی اهمیت آنها به روش AHP

Abstract

زمینه و هدف: انسان از آغاز خلقت همواره با موضوع بلایای طبیعی از جمله سیل، طوفان، زلزله و... مواجه بوده و سعی کرده تا این حوادث را مدیریت و کنترل کند. کم آبی و بی آبی ناشی از زلزله و بعضی دیگر از بلایای طبیعی، آبرسانی اضطراری بعد از حوادث بزرگ را امری اجتناب ناپذیر و حیاتی کرده است. در دوران بحران، آب اساسی ترین نیاز مردم است. حفظ آب سالم بعد از آسیب در سامانه اولویت اصلی شرکت­های آب و فاضلاب است. با توجه به بررسی­های صورت گرفته، یکی از روش­های تأمین آب در شرایط اضطراری استفاده از مخازن ثابت در احجام 20 الی 100 مترمکعب می‌باشد که باید در محلات مختلف شهر نصب شوند. با توجه به اینکه ساخت و نصب این مخازن هزینه و زمان زیادی را صرف می‌کند، لذا جانمایی صحیح این مخازن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

روش: در این پژوهش جهت جمع آوری اطلاعات پیرامون موضوع تحقیق از روش کتابخانه‌ای استفاده شده و با طرح سؤالاتی در قالب پرسشنامه نظرات متخصصان برای شناسایی معیارهای موثر در جانمایی مخازن اضطراری، انتخاب مهمترین آنها و تعیین ضریب اهمیت هر معیار اخذ و سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHPکه یکی از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره است، محاسبات لازم برای تعیین میزان اهمیت هر کدام انجام شد.

یافته ها : پنج معیار اصلی برای جانمایی مخازن اضطراری به عنوان مهمترین معیارها انتخاب شد که به ترتیب ضریب وزنی اهمیت محاسبه شده عبارتند از: نزدیکی به مراکز با اهمیت بالا، نزدیکی به مراکز پرجمعیت، حفظ شرایط هیدرولیکی شبکه‌ی توزیع آب، دردسترس بودن، هزینه تملک.

نتیجه‌گیری: برای انتخاب مکان مناسب برای نصب مخازن مذکور می­توان مکان­های مختلف در یک محله را از جمله پارکَ، مسجد، مدرسه و... را با در نظر گرفتن معیارها و ضرایب وزنی به دست آمده با هم مقایسه، اولویت‌بندی و بهترین گزینه را با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP انتخاب کرد. نزدیکی به مراکز با اهمیت بالا اولویت اول و هزینه تملک کمترین اولویت را کسب کردند.