پهنه بندی آسیب پذیری کالبدی بافت کهن کرمان در برابر زلزله احتمالی با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش آنتروپی

Abstract

زمینه و هدف: بخش مرکزی بافت کهن کرمان با وجود بناهای مهم تاریخی امروزه با مشکلات کالبدی فراوانی که موجب پیدایش عوامل بنیادی آسیب پذیری در مقابل زلزله شده اند، روبروست. پیچیدگی آسیب پذیری کالبدی بافت­های تاریخی و فرسوده، به نوبه خود بررسی و پیش بینی نقاط بحرانی آنها از بٌعد کالبدی به عنوان اولین پیامد زلزله را با استفاده از ابزارهای دقیق، ضروری می سازد.

روش: در مقاله حاضر با استفاده از نرم افزار جی آی اس و روش وزن­دهی به شاخص ها و همپوشانی وزنی آنها، نقشه پهنه های آسیب پذیر کالبدی بخش مرکزی بافت تهیه شده است. در این بررسی از 8 شاخص اصلی که بر اساس مطالعه سوابق پژوهش ها و مشاهدات دقیق و کارشناسی در آسیب پذیری کالبدی این ناحیه مؤثر بوده اند، استفاده شده است.

یافته ها: پهنه های شمالی، مرکزی و جنوبی بافت با ریزدانگی بیشتر، کیفیت پایین ساختمانی، فاصله کم از مسیرهای عبور قنات و شبکه معابر نابسامان و کم عرض، دارای خطر کالبدی بالایی می باشند. از سویی نیز تراکم بالای جمعیت در بخش جنوبی بافت، آسیب پذیری آن را افزایش داده است.

نتیجه گیری: بنا به یافته های پژوهش بخش های شمال، جنوب و مرکز بافت و همچنین شریان­های شمال و جنوب آن، از بعد کالبدی آسیب پذیر بوده که نیازمند انجام اقدامات کاهنده ای مانند حفظ استمرار عملکرد شریان غربی حین بحران زلزله، ساماندهی فضاهای باز پراکنده درونی بافت، افزایش خوانایی بافت با کمک عناصر شاخص آن و کنترل طبقات، محصوریت ها و غیره با هدف کاهش خطر زلزله، می باشند.