الزامات مدیریتی سازمان‌های رسانه‌ای محلی در بلایای طبیعی: مورد مطالعه؛ تلویزیون سهند در زلزله ارسباران

Abstract

زمینه و هدف: در کشور ما ده‌ها شبکه رادیویی و تلویزیونی استانی وجود دارند که تاکنون ظرفیت‌های عظیم این رسانه‌های محلی در مدیریت بحران مورد غفلت واقع شده است. مدیران این رسانه‌ها در صورت شناخت صحیح الزامات می‌توانند از پتانسیل‌های رسانه‌های محلی در فرونشاندن بحران‌های ناشی از بلایای طبیعی استفاده حداکثری کنند. هدف پژوهش پیش رو بررسی الزامات مدیریتی رسانه‌های محلی در هنگام وقوع بلایای طبیعی است.

روش: کلیه مدیران و کارکنان شبکه رادیویی و تلویزیونی سهند آذربایجان شرقی که در مدیریت رسانه‌ای زلزله ارسباران نقش داشتند، جامعه این پژوهش را تشکیل می دهد. نمونه‌ای 10 نفری به کمک روش نمونه‌گیری هدفمند از میان ایشان انتخاب شد. در مصاحبه عمیق با این افراد، تجاربشان در مدیریت بحران زلزله ارسباران شهرستان‌های اهر و ورزقان احصا گردید. برای تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها نیز از کدگذاری کیفی در دو مرحله کدگذاری باز و محوری استفاده شد.

یافته: یافته‌های این پژوهش ما را به نقش‌های سه‌گانه مدیران رسانه‌های محلی در خصوص مدیریت بحران رهنمون کرد، نقش‌های مدیریتِ خود بحران‌زده، مدیریتِ رسانه بحران‌زده و مدیریتِ جامعه بحران‌زده. همچنین مهم‌ترین مجاری ورودی اطلاعات به رسانه‌های محلی در هنگام وقوع بلیه طبیعی شامل؛ ادراک نیروهای رسانه، ستاد مدیریت بحران استان، گروه‌های اعزامی، اطلاعات مردمی و دیگر منابع شناسایی گردید. اطلاعات ورودی از این کانال‌ها پس از پردازش در رسانه به‌سوی آسیب‌دیده‌ها، رسانه ملی، نیروهای امدادی و دیگر بازیگرانِ مدیریت بحران ارسال خواهد شد.

نتیجه‌گیری: در هنگام وقوع بلایای طبیعی محلی، رسانه‌های محلی به دلیل قرار گرفتن در مرکز بحران و تأثیرگذاری افزون‌تر بر مخاطبان، نقش بسیار پررنگ‌تری نسبت به رسانه‌های ملی دارند. رسانه‌ای می‌تواند به نحو احسن به هنگام وقوع بلایای طبیعی عمل کند که مدیرانش بتوانند الزامات هر یک از نقش‌های سه‌گانه خود را به‌خوبی رعایت کنند. همچنین گردش اطلاعات، به‌عنوان حیاتی‌ترین عنصر در یک سازمان رسانه‌ای که همچون خون در رگ‌های این‌گونه سازمان‌ها است، در چنین شرایطی دچار تغییرات جدی‌ای می‌شود و شناسایی مسیر‌ها و کانال‌های ورود و خروج اطلاعات به سازمان‌های رسانه‌ای محلی می‌تواند کمک زیادی برای مدیران سازمان‌ها به منظور عملکرد بهینه در مدیریت بلایای طبیعی محسوب شود.