مطالعه بر اثرات زلزله و مدیریت بحران شهری (مطالعه موردی:شهرستان کازرون)

Abstract

زمینه و هدف: وقوع حوادث در طبیعت امری طبیعی است، اما بحران‌های احتمالی را می‌توان با پیش‌بینی و مدیریت مؤثر کاهش داد. توجه به موقعیت جغرافیایی کشور ایران،همچنین شهرها در نقاط زلزله‌خیز، ضرورت پرداختن به این مسئله را مشخص می‌نماید. مدیریت بحران فرآیندی از برنامه‌ریزی‌ها و اقدام‌هایی که با مشاهده و تجزیه و تحلیل بحران به صورت یکپارچه، جامع و هماهنگ و با استفاده از ابزارهای موجود در جهت پیشگیری، آماده‌سازی، مقابله و بازسازی، تمهیداتی را برای مقابله با بحران‌های احتمالی آتی پیش‌بینی می‌نماید. روش: براساس پژوهش‌های وزارت مسکن و شهرسازی در طرح کالبد ملی، 50 درصد جمعیت شهرنشین کشور در پهنه‌هایی زندگی می‌کنند که دارای بیشترین خطر زلزله‌خیزی است. با توجه به موقعیت آسیب‌پذیر کشور ایران در خصوص رخدادهای طبیعی(به‌ویژه زلزله) و نیز آسیب‌پذیری شهری کشور در برابر این رخدادها، هدف این پژوهش شناسایی روش‌های کاهش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله با استفاده از فنون برنامه‌ریزی شهری با رویکرد مدیریت شهری است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش معیاری- تحلیلی برای پهنه‌بندی آسیب‌پذیری کالبدی و AHP است. یافته ها: تکنیک‌های تحلیل و همچنین سطوح تحلیل بر اساس ماهیت و نوع معیارها تعیین شد. معیارهای تحلیلی در سطح شهر، به تفکیک نواحی در قالب دو مؤلفه (تحلیل آسیب‌پذیری کالبدی و تحلیل آسیب‌پذیری اجتماعی -اقتصادی)مورد بررسی قرارگرفت. نتیجه: در این پژوهش از تحلیل سلسله مراتبی اجتماعی- اقتصادی و نیز استفاده از تجارب دیگر کشورها و جامعه مورد مطالعه (شهرستان کازرون) استفاده شد. در این پژوهش برای تعیین ارزش هر یک از معیارها از روش وزن‌دهی صفر و یک بهره گرفته شده است.