راهکارهای طراحی معماری به منظور افزایش ایمنی مدارس در برابر آتش سوزی

Abstract

زمینه و هدف: آمادگی و شناخت نسبت به خطرات پیرامون و نحوه‌ی جلوگیری در برابر حوادث، یکی از الزامات مهم در طراحی و اجرای ساختمان‌ها، جهت تأمین ایمنی ساختمان در برابر ‌آتش‌سوزی است. عملیات نجات در ساختمان‌هایی با تعداد محدود نقاط دسترسی به سطح خیابان (از جمله ساختمان‌های آموزشی) امری مشکل است. تراکم بالای جمعیت نیز مشکلات کنترل شرایط را در هنگام وقوع بحران دو چندان می‌کند. فقدان قوانین و مقررات ایمنی و اجرا نشدن دقیق آن‌ها، عدم نظارت و کنترل نامناسب و معضلات دیگر در طراحی، ساخت و بهره‌برداری از مدارس، شرایط نامناسبی را فراهم آورده که می‌تواند موجب بروز تلفات جانی و مالی قابل توجه گردد. هدف این پژوهش بررسی و ارائه راهکارهای طراحی معماری در راستای افزایش سطح ایمنی مدارس در برابر ‌آتش‌سوزی است. روش: پژوهش از نوع مروری و به روش توصیفی-تحلیلی با بررسی و مطالعات کتابخانه‌ای و اسناد مکتوب صورت گرفته است. یافته‌ها: با وجود این‌که ضوابط موجود در زمینه‌ی راه‌های ایمنی ساختمان‌ها در برابر آتش، هر چند رهنمودی مناسب برای معماران، در جهت طراحی ایمن ارائه می‌دهد، اما بررسی و کنکاش در پیشینه‌ی موضوع پروژه، جای خالی بررسی نتایج و کفایت ضوابط در هنگام استفاده کاربر را نشان می‌دهد. راهکارهای طراحی معماری در این خصوص در دو گروه راهکارهای مطرح در ضوابط و آیین‌نامه‌ها و راهکارهای فراتر از ضوابط، جمع‌بندی شده است. نتایج: در این پژوهش به بررسی و معرفی قوانین و ضوابط مربوط به ‌آتش‌سوزی در داخل و خارج کشور و آیین‌نامه‌های حفاظت در برابر آتش پرداخته شده است و راهکارهای طراحی معماری همراه با پیشنهادهایی برای طراحی ارائه گردیده است. در پروژه‌های بعدی می‌توان به کارایی ضوابط، براساس ویژگی‌های خاص کاربران فضا به صورت مفصل‌تر پرداخته شود.