تأثیر کانون توجه درونی و بیرونی بر ویژگی‌های چشم ساکن تیراندازان نخبه نظامی

Abstract

مقدمه: چشم ساکن یکی از مؤلفه‌های ادراکی-شناختی مؤثر بر عملکرد تیراندازی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر دستورالعمل‌های مختلف کانون توجه درونی و بیرونی بر ویژگی‌های چشم‌ساکن تیراندازان نخبه نظامی بود. روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی، 10 تیرانداز نخبه نظامی مرد با میانگین سنی (30 -42 سال) و دارای دست‌کم 10 سال سابقه تیراندازی حرفه‌ای، به صورت در دسترس انتخاب شده و به صورت هم‌طراز شده متقابل تحت دو شرایط کانون توجه درونی (تمرکز بر ساعد، زاویه آرنج، مچ و انگشتان دست‌ها) و بیرونی (تمرکز بر سیبل) به اجرای تکلیف تیراندازی پرداختند. در هر شرایط توجهی، 20 کوشش 20 ثانیه‌ای انجام شد. ویژگی‌های چشم‌ساکن با استفاده از دستگاه ردیابی حرکات چشم ثبت و با آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد آغاز، پایان و دوره چشم‌ساکن تحت شرایط تمرکز بیرونی نسبت به درونی به ترتیب زودتر و طولانی‌تر بود (001/0p≤). بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش از فرضیه عمل محدود و نظریه کدگذاری مشترک پرینز، حمایت کرده و مزایای تمرکز بیرونی برای اجرا در ورزشکاران ماهر را تأیید نموده و بر اهمیت این نوع توجه بر ویژگی‌های چشم ساکن تأکید کرد.با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان به مربیان و تیراندازان نظامی پیشنهاد کرد که از دستورالعمل کانون توجه بیرونی برای بهبود ویژگی‌های چشم‌ساکن در سطح خبرگی استفاده نمایند.