بررسی ارتباط BMI مادر و جنس کودک با سوء تغذیه کودکان زیر 5 سال

Abstract

سابقه و هدف: باتوجه به شیوع و اهمیت سوءتغذیه در گروه آسیب‌پذیر زیر 5 سال و نظر به تناقضهایی که در مورد علل آن وجود دارد و به منظور تعیین رابطه آن با BMI مادر و جنس کودک، تحقیقی در مراکز بهداشتی ـ درمانی شهر کاشان طی سالهای 82-1381 انجام شد. مواد و روش‌ها: تحقیق به روش تحلیلی از نوع موردی ـ شاهدی صورت پذیرفت. ابتدا بطور تصادفی 10 مرکز بهداشتی ـ درمانی در مناطق مختلف شهر انتخاب شدند، آنگاه با استفاده از نمونه گیری هدفمند در هر مرکز بهداشتی درمانی بر حسب جمعیت تحت پوشش، تعدادی کودک زیر 5 سال واجد شرایط (جمعا 125 کودک) با منحنی وزن به سن زیر صدک سوم منحنی NCHS یعنی دارای سوء تغذیه وزن به سن، به عنوان گروه مورد انتخاب شدند .همزمان در هر مرکز به ازای هر نمونه مورد، یک کودک فاقد سوء تغذیه وزن به سن (جمعا 1 25 کودک ) که به لحاظ سایر عوامل تاثیر گذار بر سوء تغذیه با گروه مورد مشابه بود به عنوان شاهد انتخاب شد. هر دو گروه از نظر BMI ‏‏ مادر و جنس کودک مورد مقایسه قرار گرفتند . نتایج با استفاده از آزمون های آماری t ، کای دو و mantel haenszel مورد قضاوت قرار گرفت و نسبت شانس ( OR ) عوامل ، مشخص و تعمیم‌پذیری آن در جامعه تعیین شد. یافته‌ها: مقایسه 1 25 کودک زیر 5 سال دارای سوءتغذیه وزن به سن (گروه مورد) با 1 25 کودک طبیعی (گروه شاهد)، نشان داد که اختلاف عوامل مشابه سازی شدۀ تأثیرگذار بر سوء تغذیه در دو گروه به لحاظ آماری معنی‌دار نیست و لی میانگین BMI مادر و جنس دختر در دو گروه اختلاف معنی‌داری دارند .نسبت شانس و حدود اطمینان در جامعه برای سوء تغذیه و BMI کمتر از 22 به ترتیب 1/2 و 16/1 تا 4 7/3 بود. این نسبتها برای جنس دختر 81/1= OR و 07/1 تا 05/3= CI بود که از لحاظ آماری معنی د ار و قابل تعمیم به جامعه می باشد (05/0 P< ). اگرچه هر کدام از عو امل فوق به تنهایی با سوء تغذیه کودک رابطه داشتند اما آزمون آماری mantel haensze l نشان داد همزمانی هر دو عامل با سوء تغذیه بی ارتباطست. نتیجه گیر ی و توصیه ها : کاهش BMI مادر و جنس دختر هرکدام به تنهایی با سوء تغذیه رابطه دار ن د و آن را افزایش می‌دهند اما در صورتیکه همزمان هر دو عامل در نظر گرفته شود ارتباط آنها با سوء تغذیه کودک تائید نمی شو د. تحقیقات بعدی جهت تعیین سایر عوامل مؤثر بر سوءتغذیه توصیه می‌شود.