ارزیابی اثربخشی درمان فراشناختی در باورهای فراشناختی، فرانگرانی، و علایم و نشانه‌های بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD)

Abstract

سابقه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثربخشی درمان فراشناختی در باورهای فراشناختی، فرانگرانی، علایم و نشانه‌های بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) بود. مواد و روش ها: کلیه‌ی بیماران مبتلا به GAD مراجعه‌کننده به درمان‌گاه روان‌پزشکی بیمارستان بقیه‌الله در فاصله‌ی زمانی 15 شهریور تا 15 آذر 1391 انتخاب شده و در چهار گروه (درمان فراشناختی؛ درمان فراشناختی ترکیب با دارو؛ درمان دارویی و گروه کنترل) قرار گرفتند. بیماران دریافت‌کننده درمان فراشناختی و بقیه بیماران به ترتیب 6 و 4 بار توسط پرسش‌نامه‌های فراشناخت‌ها (MCQ-30)، فرانگرانی (MWQ)، اضطراب بک (BAI)، افسردگی بک (BDI-II) و مقیاس درجه‌بندی اضطراب همیلتون (HARS) ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص های تغییرات روند، شیب، میزان تغییرپذیری کوهن و تفسیر فراز و فرود متغیرها در نمودارها و برای تعیین معنی داری بالینی از درصد بهبودی و اندازه‌ اثر استفاده شد.نتایج: درمان های فراشناختی و ترکیبی توانستند طی مراحل پس از درمان و پیگیری (45 روزه) اعتقاد بیماران به باورهای فراشناختی و فرانگرانی را به طور معنی داری کاهش داده و علایم و نشانه‌های اضطرابی و افسردگی آ‌ن‌ها را به خوبی کنترل کنند. درمان دارویی تنها در کنترل علایم و نشانه‌های اضطرابی و افسردگی و آن هم در مرحله‌ی پس از درمان موفق بود، ولی پس از قطع دارو بیماران اندکی دچار عود علایم و نشانه‌های شدند. گروه کنترل نیز در هیچ یک از متغیرها موفقیت چندانی نداشت.نتیجه‌گیری: درمان فراشناختی (با یا بدون دارو) توانست در مدت زمان کم‌تر از نیمی از جلسات درمان‌های مرسومی مثل شناختی/ رفتاری اثربخشی بالایی برحسب کنترل مکانیسم‌های زیربنایی اضطراب آسیب‌شناختی داشته باشد.