کیفیت خواب و عوامل مرتبط با آن در سالمندان بستری در بیمارستان های کاشان درسال 1385

Abstract

سابقه و هدف: کیفیت خواب ضعیف یکی از شایع ترین مشکلاتی است که سالمندان با آن روبرو هستند. با افزایش سن، تغییراتی در کیفیت و ساختار خواب و ریتم سیرکادین ایجاد می شود. این تغییرات منجر به بروز اختلالات خواب و شکایات مکرر ناشی از آن می­گردد. با توجه به شکایت زیاد سالمندان از بی خوابی تصمیم گرفته شد مطالعه ای تحت عنوان بررسی کیفیت خواب و عوامل مرتبط با آن در بیماران سالمند بستری در بیمارستان­های شهرستان کاشان در سال 1385 انجام شود. مواد و روش­ها: این مطالعه از نوع‌ مقطعی است که روی 390 بیمار سالمند بالای 65 سال بستری در بیمارستان های کاشان که به روش به طور متوالی انتخاب شده بودند انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه شامل دو بخش بود. بخش اول پرسشنامه شامل 19 سوال در مورد مشخصات شخصی و بخش دوم شامل سوالات ایندکس کیفیت خواب پیتسبرگ بود. مجموع نمره بالاتر از 6 کیفیت پایین خواب را نشان می دهد. از آزمون های آماری t-test و ANOVA و مجذور کای برای تجزیه و تحلیل داده­ها استفاده شد . نتایج: نمونه ها شامل 4/55% مرد و 6/44% زن بودند. میانگین سنی افراد 9/5 ±8/71 سال بود. از کل نمونه ها 5/89% متاهل و 8/70% بی سواد بودند. بین وضعیت تاهل و کیفیت خواب ارتباط معناداری مشاهده ­شد (0001/0 p< ) و افراد متاهل 2/4 بار بیشتر، از کیفیت خواب مطلوب برخوردار بودند (85/8-2 .(CI 95%= بیمارانی که در بخش های داخلی بستری بودند نسبت به بخش های جراحی7/2 بار بیشتر کیفیت خواب ضعیف داشتند (4/4-72/1 (CI 95%= . کیفیت خواب با سطح تحصیلات نیز ارتباط معنی دار داشت (01/0 p< ). کیفیت کلی خواب بیماران سالمند بستری پایین بود (8/4 ± 2/7). ولی در مردان (9/4 ± 22/6) بهتر از زنان (33/4 ± 32/8) بود. بین دو جنس در همه اجزای خواب به جز مدت زمان خواب و کفایت و کارایی آن تفاوت آماری معنی دار مشاهده شد. تنگی نفس (56/4 ± 3/9)، تغییر عادات خواب (35/4 ± 77/8) و محرک های نوری (76/4 ± 1/10) مهمترین عواملی بودند که روی کیفیت خواب تاثیر گذار بودند. کیفیت خواب همچنین با تاخیر در خواب رفتن و بیماری های تنفسی و خونی ارتباط معنی داری داشت (0001/0 p< ). نتیجه­گیری: کیفیت خواب بیماران سالمند بستری ضعیف بود. با انجام بعضی تغییرات در تسهیلات و کار روزانه بخش می توان به بیماران سالمند جهت داشتن خواب بهتر هنگام بستری بودن کمک کرد.