تعیین عوامل مرتبط با انگیزه اقدام به خودکشی در ایران: مطالعه مرور منظم و متاآنالیز

Abstract

مقدمه: از آنجایی که خودکشی در حال تبدیل شدن به یکی از مشکلات بهداشت عمومی در کشور است و با توجه به این که نظام مراقبت و گزارش‌دهی دقیقی در رابطه با آن وجود ندارد، لذا جمع‌بندی نتایج مطالعات انجام شده در سال‌های گذشته برای شناخت بهتر مهم‌ترین علل اقدام به خودکشی در کشور حائز اهمیت است. هدف مطالعه حاضر، تعیین مهم‌ترین عوامل خطر اجتماعی اقدام به خودکشی در ایران با استفاده از روش متاآنالیز توصیفی می‌باشد. روش کار: کلیه پایگاه‌های اطلاع‌رسانی داخلی، با کلید واژه خودکشی، و پایگاه‌های PubMed و Science direct با استراتژی جستجوی Suicide AND Iran جستجو شد. جستجو محدود به بیست سال اخیر و به روز شده تا فروردین ١٣٩١ بود. از میان 2526 مقاله از جستجوی اولیه، 20 مطالعه از 16 استان کشور وارد متاآنالیز شدند. با توجه به نوع داده‌ها، مدل تصادفی مانتل- هنزل برای تحلیل انتخاب شد. برای بررسی علت ناهمگنی، تحلیل زیرگروه و متارگرسیون به کار رفت. یافته‌ها: با توجه به 20 مطالعه وارد شده به تحلیل، فراوانی مشکلات خانوادگی به عنوان یکی از مهم‌ترین علل خودکشی 30% (فاصله اطمینان 95%: 37 تا 23 درصد)، مشکلات زناشویی 26% (فاصله اطمینان 95%: 33 تا 20 درصد)، شکست تحصیلی 5% (فاصله اطمینان 95%: 3 تا 8 درصد) و مشکلات اقتصادی 12% (فاصله اطمینان 95%: 15 تا 8 درصد) برآورد شد. همچنین هیچ‌کدام از متغیرهای مظنون به ایجاد ناهمگنی معنادار نشدند. نتیجه‌گیری: شایع‌ترین علت اجتماعی خودکشی در طی دو دهه اخیر در افراد اقدام‌کننده، درگیری‌های خانوادگی است. از این‌رو با انجام مداخله و تهیه برنامه‌های آموزشی مناسب با فرهنگ هر منطقه ممکن است بتوان میزان بروز خودکشی در جامعه را کاهش داد.