سرمایه اجتماعی و تک‌فرزندی در زنان شاغل

Abstract

مقدمه: روند سریع کاهش باروری, ایران را در زمره‌ی کشورهای «با باروری زیر سطح جایگزینی» قرار داده است. باروری زیر سطح جایگزین، نمود رفتار تک‌فرزندی است. در سال‌های اخیر، برای بهبود درک رفتارهای باروری و تغییرات سطوح باروری، شبکه‌های اجتماعی (به‌عنوان یکی از مولفه‌های سرمایه اجتماعی) بیش از هر زمان در کانون توجه قرارگرفته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی و رفتار تک‌فرزندی در زنان شاغل ایرانی انجام شد. روش کار: مطالعه‌ی مقطعی حاضر در سال 1397 روی 600 زن شاغل در مراکز بهداشتی-درمانی شهرستان بابل، در شمال ایران، انجام پذیرفت. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک، رفتار باروری و سرمایه اجتماعی بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS-21 با استفاده از آنالیز رگرسیون پواسون و لجستیک در سطح معنی داری 05/0 انجام گرفت. یافته‌ها: در مطالعه‌ی حاضر، 45درصد زنان صاحب تک‌فرزند بودند و 5/54درصد قصد بارداری مجدد نداشتند. بر اساس یافته‌ها، ارتباط معنی‌داری میان تعداد بارداری و سرمایه اجتماعی مشاهده شد (039/0=P). هم‌چنین در زنان با سرمایه اجتماعی پایین، شانس تک‌فرزندی افزایش یافته بود؛ هر‌چند این افزایش معنی‌دار نبود(220/2-899/0:CI ،41/1=OR). نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر بیان‌گر آن بود که افزایش سرمایه اجتماعی با افزایش تعداد بارداری در ارتباط است. از این‌رو، در برنامه‌ریزی‌ و سیاست‌گزاری‌های افزایش جمعیت، نقش سرمایه اجتماعی باید بیش‌تر مورد توجه قرارگیرد.