رتبه‌بندی وضعیت سلامت کودکان در استان‌های مختلف ایران و ارتباط آن با شاخص‌های اقتصادی- اجتماعی

Abstract

مقدمه: شاخص سلامت و میزان مرگ ‌و میر کودکان از جمله شاخص‌های مهم بهداشتی است که بررسی‌های مختلف نشان‌دهنده تفاوت آنها در استان‌های کشور می‌باشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی این شاخص‌ها در استان‌های کشور و بررسی ارتباط آن با شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی می‌باشد. روش کار: داده‌های مرتبط با شاخص‌های سلامت بر اساس اطلاعات مرکز توسعه و ارتقاء سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمع‌آوری گردید. با استفاده از روش تحلیل عاملی، رتبه سلامت در استان‌ها تعیین شد و با استفاده از رگرسیون چندگانه با توجه به نمره استاندارد شده در اولین عامل تلخیص شده از تحلیل عاملی، ارتباط بین وضعیت سلامت کودکان با وضعیت اجتماعی اقتصادی استان‌ها ارزیابی گشت. یافته‌ها: بررسی 46 شاخص سلامت و مرگ‌ و میر کودکان در اولین فاکتور تحلیل عاملی نشان داد که به ترتیب استان‌های تهران، گیلان، سمنان، اصفهان از نظر این شاخص‌ها در وضعیت مطلوب‌تری قرار دارند و نیز استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و لرستان به ترتیب در وضعیت نامطلوب‌تری قرار دارند. همچنین ارزیابی وضعیت سلامت با 13 شاخص مرتبط با وضعیت اجتماعی اقتصادی نشان داد شاخص‌های جمعیت کودکان زیر 5 سال و میزان بی‌سرپرستی کودکان در وضعیت سلامت اثر منفی داشته است. علاوه بر این استان‌هایی که مهاجرپذیر بوده‌اند از لحاظ وضعیت سلامت درشرایط مطلوب‌تری قرار داشته‌اند. نتیجه‌گیری: استان‌هایی که وضعیت اجتماعی اقتصادی بهتری داشته‌اند از لحاظ وضعیت سلامت و نیز میزان مرگ ‌و میر کودکان در شرایط مطلوب‌تری قرار داشته‌اند، لذا توسعه اقتصادی و اجتماعی از عوامل مهم و تأثیرگذار در وضعیت سلامت کودکان در استان‌های مختلف کشور محسوب می‌گردد.