الگویی برای ارزیابی اثرات بهداشتی طرح‌های توسعه‌ای در ایران

Abstract

دریافت: 27/9/93 پذیرش:23/12/93

مقدمه: ارزیابی اثرات بهداشتی، ابزاری است که به تصمیم‌گیران کمک می‌کند تا اثرات مثبت و منفی پروژه‌ها، برنامه‌ها و سیاست‌های پیشنهادی را بر سلامت پیش‌بینی کنند. در کشور ما ارزیابی اثرات زیست‌محیطی انجام می‌شود اما برنامه پنجم توسعه، ارزیابی اثرات بهداشتی طرح‌های توسعه‌ای بزرگ را الزامی کرده است. پیش از این، برای پیشبرد ارزیابی اثرات بهداشتی جامع در ایران، چارچوبی شامل عوامل مؤثر بر ارزیابی پیشنهاد شده است. در این مطالعه این چارچوب مورد تحلیل عاملی قرار گرفته است.

روش کـار: اعتبار سازه در چارچوب ارزیابی اثرات بهداشتی پیشنهاد شده و ارتباط بین عوامل با تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌یابی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت.

یافته‌ها: تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌یابی معادلات ساختاری، روابط بین عوامل در الگو را معنادار دانستند. شاخص برازش RMSEA در مدل اولیه و اصلاح‌یافته به ترتیب 043/0 و 024/0 و شاخص‌های GFI و NNFI در مدل اولیه به ترتیب 85/0 و 82/0 و در مدل اصلاح‌یافته 94/0 و 93/0 بود.

نتیجه‌گیری: بر اساس چارچوب تأیید شده در این مطالعه، لازم است در خصوص ادغام ارزیابی با ارزیابی زیست‌محیطی و انجام ارزیابی برای سیاست‌ها و برنامه‌ها و بازتعریف اصول ارزیابی اثرات بهداشتی پیش از پیاده‌سازی نظام ارزیابی اثرات بهداشتی تصمیم گرفته شود.