عوامل مرتبط با کیفیت اخذ رضایت آگاهانه در بیماران بستری تحت عمل جراحی، یک مطالعه تحقیقی در بیمارستان‌های شهر کاشان در سال 1386

Abstract

مقدمه: رضایت آگاهانه پایه و اساس اخلاق پزشکی است. این پژوهش با هدف تعیین عوامل مرتبط با کیفیت اخذ رضایت آگاهانه در بیماران تحت عمل جراحی در بیمارستان‌های آموزشی کاشان انجام گردید. روش‌کـار: در این پژوهش مقطعی 300 بیمار (رضایت‌دهنده) بخش جراحی بیمارستان‌های آموزشی کاشان در سال 1386 به صورت تصادفی ساده با توجه به برنامه زمانی پذیرش وارد مطالعه شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه با بیماران بعد از پذیرش و قبل از جراحی با استقاده از پرسشنامه، جمع‌آوری و با آمار توصیفی و تحلیلی، تحلیل شد. یافته‌ها: وضعیت ارایه اطلاعات، قابل درک بودن فرم رضایت‌نامه، داوطلبانه بودن و رابطه پزشک با بیمار به ترتیب در حد متوسط، ضعیف، ضعیف و عالی بود. در محور ارایه اطلاعات، ضعیف‌ترین وضعیت مربوط به بیمارستان عمومی و جراحی‌های عمومی بود (001/0 p < ). کسانی که از بروشور استفاده کرده بودند فرم را بیشتر درک می نمودند. 7/88% اظهار کردند که پزشک یا جراح می‌بایست عوارض شدید (حتی مرگ) را توضیح دهد. 7/56% از کسانی که معتقد به بیان عوارض بودند، عنوان نمودند که عوارض به آنها گفته نشده است. همچنین ارایه اطلاعات بیشتر با کاهش نگرانی همراه بود(05/0 p < ). نتیجه‌گیری: وضعیت اخذ رضایت‌نامه مناسب نیست و بیماران مایل به دریافت اطلاعات بیشتر (حتی عوارض شدید) هستند. معرفی سایر منابع اطلاعاتی (از جمله ارایه بروشور) بر سه محور داوطلبانه دانستن اخذ رضایت‌نامه، درک فرم رضایت‌نامه و ارتباط بین بیمار و پزشک تأثیر مثبتی دارد و می‌تواند به عنوان یک راه‌کار مناسب مد نظر قرار گیرد. نهایتاً به نظر می‌رسد ارایه اطلاعات کامل و متعادل ضمن این‌که موجب افزایش آگاهی بیماران می‌شود، تأثیر سوء بر نگرانی بیمار نمی‌گذارد.