اثر بخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو

Abstract

مقدمه: دیابت یکی از شایع‌ترین و پر هزینه‌ترین بیماری‌های مزمن است که محدودیت‌های زیادی در فعالیت‌های بیمار ایجاد می‌کند. عدم پذیرش بیماری، حساس شدن به نوسانات قندخون و نشانه‌های جسمی، محدودیت‌های غذایی و میزان فعالیت از عوامل برانگیزنده مشکلات روانشناختی در بیماران مبتلا به دیابت می‌باشد. پایین بودن سطوح سلامت هیجانی‌، بیمار را به نتایج نامطلوب دیگری همچون کاهش کیفیت زندگی، کنترل متابولیک نامطلوب و افزایش نرخ مرگ و میر سوق می‌دهد. درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی به‌واسطه این که به هر دو بعد جسمانی و روانی می‌پردازند دارای اثربخشی بالایی برای درمان برخی اختلالات بالینی و بیماری‌های جسمانی گزارش شده است. هدف ما از این مطالعه تعیین اثربخشی درمان‌ شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در بهبود کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو مراجعه کننده به درمانگاه مطهری شیراز بود. روش‌ها: این پژوهش یک تحقیق آزمایشی بر اساس طرح گروه آزمایش و کنترل با پیش آزمون و پس آزمون بود. 42 زن و مرد مبتلا به دیابت نوع دو با تحصیلات حداقل دیپلم انتخاب و بعد از همتاسازی از نظر سن و جنس به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه "وار و شربورن" )36- (SFپیش آزمون به عمل آمد. گروه آزمایش به‌مدت 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی قرار گرفت. سپس از هر دو گروه پس آزمون به‌عمل آمد. اطلاعات به‌دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 به روش‌های تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین نمره کلی کیفیت زندگی در گروه آزمایش (99/74) بیشتر از گروه گواه (64/45) در پس آزمون و مقدار F در سطح معنا دار(0001/0P≤)، معنادار بود. بین دو گروه آزمایش و کنترل از نظر میانگین کلیه ابعاد کیفیت زندگی تفاوت معنی‌دار بود و میانگین کلیه ابعاد کیفیت زندگی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش یافته بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در بهبود کیفیت زندگی کلی و ابعاد جسمانی و روانی مؤثر می‌باشد.