فراتحلیل اثربخشی مداخلات روانشناختی و ورزشی برکنترل میزان هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) بیماران مبتلا به دیابت

Abstract

مقدمه: دیابت بیماری مزمن و شایعی است که در سال‌های اخیر به‌دلیل تغییر سبک زندگی، عدم تحرک و چاقی متعاقب آن، افزایش چشم‌گیری داشته است. این افزایش شیوع در دیابت، انجام مداخلات متعدد و پراکنده توسط متخصصین و مراقبین سلامت را به‌منظور کنترل و تنظیم قندخون و عوامل تأثیرگذار بر آن به‌دنبال داشته است. هدف از پژوهش حاضر جمع­آوری و ترکیب نتایج این مداخلات، در دو زمینه روانشناختی و ورزشی و تعیین اثربخشی آن‌ها بر کنترل میزان هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) در بیماران مبتلا به دیابت در قالب روش فراتحلیل می‌باشد.

روش‌ها: جهت انجام این مطالعه، از بین پژوهش‌های متعدد مربوط، 38 پژوهش (19مداخله ورزشی و19 مداخله روانشناختی) که از لحاظ روش‌شناختی مورد قبول بودند انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آن‌ها انجام گرفت. این پژوهش مبتنی بر 38 اندازه اثر می‌باشد و ابزار استفاده شده چک لیست فراتحلیل بوده است.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر مداخلات و آموزش‌های روانشناختی بر کنترل میزان قند خون پایدار 67/0 (00001/0>p) و اندازه اثر مداخلات و آموزش‌های ورزشی 79/0 (00001/0>p) می‌باشد.

نتیجه­گیری: اگرچه طبق جدول کوهن، اندازه اثرهای به‌دست آمده برای اثربخشی مداخلات روانشناختی و ورزشی، هر دو در سطح متوسط می‌باشد، با این حال میزان اثربخشی مداخلات ورزشی بالاتر از مداخلات روانشناختی به‌دست آمده است.