میزان بروز عوارض مزمن دیابت در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز در یک دوره 12 ساله

Abstract

مقدمه : عوارض مزمن دیابت باعث مرگ و میر زودرس و از کارافتادگی مبتلایان به آن می‌شود. شیوع و سرعت پیشرفت این عوارض علاوه بر کنترل قند خون، به عوامل قومی - نژادی نیز بستگی دارد. هدف این مطالعه بررسی میزان بروز عوارض مزمن دیابت و ارتباط آن با کیفیت کنترل قندخون طی یک دوره 12 ساله در بیماران دیابتی ساکن شیراز است.روشها: دراین مطالعه گذشته‌نگر، پرونده تمام بیماران دیابتی که به‌طور منظم در درمانگاه‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز تحت پیگیری بودند مورد مطالعه قرارگرفت. داده‌های مربوط به سن، جنس، نوع دیابت، مدت بیماری، میانگین قندخون ناشتا و پس از غذا، و عوارض ایجاد شده با ذکر فاصله زمانی پیدایش این عوارض از زمان تشخیص گردآوری شد. عوارض مورد مطالعه شامل عوارض چشمی، کلیوی، عصبی، قلبی- عروقی و ضایعات پا بود. ارتباط بین میزان بروز این عوارض با کیفیت کنترل قند خون نیز بررسی گردید.یافته‌ها: جمعیت مورد مطالعه شامل 392 بیمار (205 مرد و 186 زن) بود که 300 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 و 92 بیمار مبتلا به دیابت نوع 1 بودند. میانگین سن در زمان تشخیص برای دیابت نوع 1، 8/12 ± 4/20 و برای دیابت نوع 2، 4/10 ± 5/47 سال بود. بیماران به‌طور متوسط 7/6 ± 4/11 سال تحت نظر بودند. میانگین قند ناشتا و پس از غذا تنها در 11% بیماران کمتر از 140 و 180 میلی‌گرم درصد بود. 95% بیماران در طی این دوره دچار یکی از عوارض مزمن دیابت شدند. میزان بروز عوارض چشمی، کلیوی و عصبی به ترتیب 5/51 ، 7/44 و 8/68 درصد بود. 8/16% بیماران دچار عوارض پا شدند که در 4/8% (33 نفر) به قطع پا منجر گردید. میزان بروز عوارض چشمی ، کلیوی و عصبی با کنترل قند خون در ارتباط بود ولی عوارض قلبی- عروقی و عروق مغز با کیفیت کنترل قند خون ارتباطی نداشتند.نتیجه گیری: میزان بروز عوارض مزمن دیابت در بیماران ما بیش از حد انتظار بود و این عوارض درمدت زمان کوتاهتری ایجاد شده بودند. آموزش بیماران و پزشکان جهت کنترل بهتر بیماران دیابتی برای پیشگیری از این عوارض توصیه می شود.