آمار برای پزشکان: همبستگی و رگرسیون

Abstract

به عنوان یک پزشک پرمشغله که هر روز بیماران زیادی را در مطب شلوغ‌تان می‌بینید، سوالات زیادی نیز برایتان پیش می‌آید، اما گهگاه فرصت می‌کنید سری به ادبیات پزشکی تخصصی خود بزنید. شما به خوبی می‌دانید که توانایی استفاده از مطالب روا و به روز، می‌تواند نقش مهمی در طبابتتان در دنیای پیچیده فعلی بازی ‌کند ولی به خوبی نیز می‌دانید که به کار بردن نتایج مقالات نیازمند درک مفاهیم آماری است. امروزه آشنایی با تفکر آماری و درک اصول و مفاهیم پایه‌ای آن نه تنها برای داشتن یک رویکرد علمی در حیطه تخصصی خود لازم است، بلکه تفکر آماری (که به ما اجازه می‌دهد از تجربه خود با کمترین خطا بیاموزیم)، جزئی تفکیک ناپذیر از طبابت علمی است و پزشکان بیش از پیش برای فهم و نقد ادبیات پزشکی پیش‌ رویشان به درک مفاهیم پایه و کاربردی آمار پزشکی نیازمندند. «پزشکی مبتنی برشواهد» نهضت رایج نوپایی که امروزه می‌رود تا چهره غالب و رایج گفتمان پزشکی دنیا باشد، رویکرد عینی آن بیش از پیش پزشکان را نیازمند درک تفکر آماری و مفاهیم و اصول پایه آن خواهد کرد تا آنجا که یکی از تعاریف Evidence Based Medicine (EBM) را مجموعه علوم بالینی، متدولوژی و آمار بیان کرده‌اند. ممکن است به خوبی ندانید که چگونه باید اطلاعات آماری ذکر شده در مقالات را تفسیر کنید. ما نیز با شما موافقیم که آمار مقوله‌ای بسیار فرار بوده و یادگیری آن برای افراد غیرمتخصص در این رشته مشکل است، به‌ویژه اگر قرار باشد بر فرمول‌ها و مفاهیم محض آن تأکید شود تا کاربردهای بالینی مفاهیم آمارپزشکی. مقاله حاضر جهت آشنایی شما با تفکر آماری برای استفاده در استدلال‌های بالینی و افزایش توانمندیتان در فهم و ارزیابی نقادانه مقالات پزشکی طراحی شده است. در این مقاله دو مفهوم آماری همبستگی و رگرسیون که کاربرد فراوان در ادبیات پزشکی دارند، انتخاب شده و در قالب مثال‌های بالینی ملموس در حوزه دیابت و لیپید توضیح داده شده است. امید که این باور سنتی را که «آمار اساساً چیزی نیست که پزشکان بفهمند یا در طبابت بالینی روزانه بدردشان بخورد»، از مجموعه باورهایمان کنار بگذاریم.