بررسی ارتباط شاخص فیتوکمیکال رژیم غذایی با رخداد سندرم متابولیک و عوامل خطرساز آن در بزرگسالان تهرانی طی 3 سال پی‌گیری: مطالعه‌ی قند و لیپید تهران

Abstract

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ارتباط شاخص فیتوکمیکال رژیم غذایی با رخداد سندرم متابولیک و اجزای آن در بزرگسالان تهرانی، طی 3 سال پی‌گیری در قالب مطالعه‌ی قند و لیپید تهران، طراحی و اجرا گردید. مواد و روش­ها: بررسی حاضر به صورت طولی و با استفاده از داده‌ها افراد شرکت‌کننده در مرحله‌ی سوم (1386-1384) و چهارم (1390-1387) مطالعه‌ی قند و لیپید تهران صورت گرفت. رژیم غذایی افراد در ابتدای پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه‌ی بسامد خوراک نیمه کمی پایا و روا ارزیابی، و شاخص فیتوکمیکال محاسبه گردید. نقش شاخص فیتوکمیکال در پیش­بینی خطر بروز چاقی شکمی، اختلالات قند خون ناشتا، افزایش تری‌گلیسرید خون، فشار خون بالا و سندرم متابولیک براساس حدود تعریف شده‌ی بین‌المللی، با استفاده از آزمون رگرسیون لجستیک با تعدیل اثر عوامل مداخله­گر ارزیابی شد. یافته­ها: میانگین شاخص فیتوکمیکال در ابتدای بررسی 3/12±8/29 بود. به موازات افزایش دریافت انرژی روزانه از مواد غذایی سرشار از فیتوکمیکال روند کاهشی معنی‌داری در شانس ابتلا به سندرم متابولیک، چاقی شکمی، افزایش تری‌گلیسرید خون و فشار خون بالا مشاهده شد (05/0P<). نسبت شانس ابتلا به چاقی شکمی، افزایش تری‌گلیسـرید خون و فشار خون بالا در بالاترین چارک دریافت فیتوکمیکال­هـا به ترتیب 39% (نسبت شانـس= 61/0 و حدود اطمینان= 99/0– 36/0)، %37 (نسبت شانس= 63/0 و حدود اطمینان= 99/0– 38/0) و 44% (نسبت شانس= 56/0 و حدود اطمینان=90/0–35/0) کمتر از پایین‌ترین چارک دریافت بود. نتیجه­گیری: یافته­های بررسی حاضر بر ضرورت افزایش انرژی دریافتی از مواد غذایی سرشار از فیتوکمیکال­ها برای کاهش خطر سندرم متابولیک و عوامل مرتبط با آن تاکید دارد.