تغییرات کورتیزول و لاکتات خون ورزشکاران پس از یک جلسه فعالیت ورزشی در شرایط دمایی سرد، گرم و طبیعی

Abstract

مقدمه: دمای محیطی تاثیر چشمگیری بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی انسان نسبت به فعالیت‌ بدنی دارد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی تغییرات کورتیزول و لاکتات خون ورزشکاران پس از یک جلسه فعالیت ورزشی در شرایط دمایی سرد، گرم و طبیعی بود. مواد و روش‌ها: 10 مرد جوان ورزشکار (2±22 سال؛ 7/2±4/67 کیلوگرم) در محیط طبیعی (1±22 درجه‌ی سانتی‌گراد، 5±55)، سرد(1±3‌ درجه‌ی سانتی‌گراد، 5±50 رطوبت) و گرم (1±35 درجه‌ی سانتی‌گراد، 5±50% رطوبت) به مدت یک ساعت با شدت 60% VO2max روی نوارگردان دویدند. نمونه‌های خون قبل، بلافاصله و دو ساعت بعد از فعالیت ورزشی برای اندازه‌گیری مقادیر لاکتات و کورتیزول جمع‌آوری شدند. به‌علاوه دمای بدن، مقیاس فشار و میزان آب مصرفی ورزشکاران هنگام فعالیت ورزشی اندازه‌گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن‌فرونی با سطح معنی‌داری 05/0P< استفاده گردید. یافته‌ها: مقادیر لاکتات و کورتیزول پس از فعالیت ورزشی در سه محیط در حد معنی‌داری افزایش نشان داد (0001/0>P). افزایش معنی‌دار مقادیر لاکتات پس از فعالیت در محیط گرم نسبت به محیط‌های سرد و طبیعی(0001/0>P) مشاهده گردید. هم‌چنین، افزایش معنی‌دار مقادیر کورتیزول در محیط گرم نسبت به محیط‌های سرد(037/0=P) و طبیعی(016/0=P) نشان داده شد. اختلاف معنی‌داری بین مقادیر استراحتی کورتیزول و لاکتات در محیط گرم نسبت به محیط طبیعی (007/0=P و 036/0=P) مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: فعالیت ورزشی در هر سه محیط موجب تجمع لاکتات و رهایش کورتیزول می‌شود. به نظر می‌رسد فعالیت ورزشی در محیط گرم نسبت به محیط با دمای کم‌تر سبب افزایش دمای بدن و دمای عضله، فشار جسمانی، تغییرات قلبی ـ عروقی و در نتیجه موجب افزایش بیشتر این مقادیر و نیز مانع رسیدن این مقادیر به حالت اولیه، در دوره‌ی ریکاوری می‌گردد.