وضعیت تن‌سنجی و برخی عوامل غذایی مرتبط با آن در دختران نوجوان دبیرستانی شهر لاهیجان

Abstract

مقدمه: نوجوانی مرحله‌ی مهمی از رشد و تکامل به شمار می‌رود و تغذیه‌ی نامناسب در این دوران، احتمال بروز چاقی، تأخیر در بلوغ جنسی، افزایش فشار خون و استئوپروز را در سال‌های بعدی زندگی افزایش می‌دهد. مطالعه‌ی حاضر به منظور تعیین شیوع کم‌وزنی، اضافه وزن و چاقی و برخی عوامل غذایی مرتبط با آن‌ها در دختران نوجوان دبیرستانی شهر لاهیجان انجام شد. مواد و روش‌ها: در این بررسی توصیفی – تحلیلی، 400 دختر دبیرستانی به تفکیک مقطع تحصیلی با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و به طور تصادفی از 12 مدرسه انتخاب شدند. پرسشنامه‌های دموگرافیک، 24 ساعته‌ی یادآمد خوراک یک روزه، عادت‌های غذایی و بسامد مصرف مواد غذایی برای همه‌ی نمونه‌ها تکمیل‌ شد. وزن و قد دانش‌آموزان اندازه‌گیری و BMI آنها محاسبه شد. در این مطالعه BMI بیشتر یا مساوی صدک‌های 85 و 95 استاندارد WHO برای سن و جنس به ترتیب به ‌عنوان اضافه وزن و چاقی در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS و آزمون‌های آنالیز واریانس یک‌طرفه، مجذور خی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته‌ها: میزان کم وزنی، اضافه‌وزن و چاقی در دختران نوجوان در این مطالعه به ترتیب 7/4%، 8/14% و 3/5% بود. میانگین میزان دریافت انرژی، کربوهیدرات و چربی در دانش‌آموزان دارای اضافه‌وزن و چاق در مقایسه با نمونه‌های کم‌وزن و طبیعی به‌ طور معنی‌داری بیشتر بود (0001/0P<). بین BMI و دفعه‌های مصرف غذای سرخ شده (0001/0P< و 24/0r =) و غذای آماده (0001/0P< و 19/0r =) در هفته همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. نتیجه‌گیری: دریافت بالای انرژی، چربی و کربوهیدرات و نیز مصرف غذاهای سرخ شده و آماده از عوامل غذایی مرتبط با BMI دختران دبیرستانی شهر لاهیجان بودند. بر این اساس، لزوم توجه به این گروه سنی و برنامه‌ریزی در جهت بهبود وضع تغذیه و تصحیح عادات غذایی آن‌ها توصیه می‌شود.