فراوانی کبد چرب و پاره‌ای از عوامل خطرزای آن در ناقلان بدون علامت ویروس هپاتیت B مراجعه کننده به درمانگاه هپاتیت سازمان انتقال خون تهران

Abstract

مقدمه: استئاتوز کبدی می‌تواند در کنار هپاتیت‌های ویروسی، منجر به افزایش آسیب کبدی و تسریع پیشرفت به سمت فیبروز شود. با این وجود، کمتر مطالعه‌ای به بررسی کبد چرب در ناقلان بی علامت مبتلا به هپاتیت B پرداخته است. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی فراوانی شواهد سونوگرافی کبد چرب و عوامل خطرزای آن در ناقلان بی‌علامت ویروس هپاتیت B مراجعه کننده به سازمان انتقال خون تهران انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر به صورت مقطعی ـ توصیفی در 1120 بیمار ناقل بدون علامت هپاتیت B انجام شد. بیماران از بین مراجعه‌کنندگان به درمانگاه هپاتیت سازمان انتقال خون تهران در سال‌های 1385-1373 انتخاب شدند. داده‌ها شامل سن، جنس، وضعیت تأهل و آزمایش‌های CBC، LFT، PT، و پروفایل لیپید سرم (کلسترول تام و TG) و مصرف الکل برای همه‌ی بیماران در یک چک لیست ثبت شد. یافته‌ها: 106 نفر (5/9%) مبتلا به کبد چرب بودند. کبد چرب با جنس (001/0P<) و شغل (001/0P<) همبستگی معنی‌داری نشان داد. کبد چرب ارتباط معنی‌داری با سابقه‌ی مصرف سیگار (009/0p=) و سابقه‌ی بیماری کبدی در خانواده (007/0p=) داشت. کبد چرب با سطح هموگلوبین (001/0P<)، AST (001/0P<)، ALT (001/0P<)، بیلی‌روبین تام (004/0P=)، بیلی‌روبین مستقیم (032/0=P) و TG (002/0P=) ارتباط معنی‌داری داشت. سطوح FBS و کلسترول تام سرم ارتباط معنی‌داری با کبد چرب نشان ندادند. نتیجه‌گیری: بر اساس مطالعه‌ی حاضر، شواهد سونوگرافی از کبد چرب در 10% ناقلان بی‌علامت هپاتیت B وجود داشت. با توجه به امکان تسریع پیشرفت بیماری کبدی در صورت وجود کبد چرب، و بی علامتی این بیماری،‌ غربالگری بیماران از نظر استئاتوز کبدی ضروری به نظر می‌رسد. بر اساس این مطالعه، مردان و افراد سیگاری باید مورد توجه بیشتری قرار گیرند. با توجه به اینکه در مطالعه‌ی حاضر از سونوگرافی به منظور تشخیص کبد چرب استفاده شده، و مطالعه فاقد گروه شاهد است، توصیه می‌شود مطالعه‌های دیگری نیز با گروه شاهد در این زمینه انجام شود.