بررسی تغییرات دفع ید ادرار در زنان باردار و غیرباردار ساکن منطقه‌ی عاری از کمبود ید

Abstract

مقدمه: دریافت ید کافی برای سنتز و ترشح مقادیر کافی هورمون‌های تیروئید از غده‌ی تیروئید ضروری است. تشکیل هورمون‌های تیروئید وابسته به در دسترس بودن مقادیر کافی از ید اگزوژن است. در مطالعه‌های جمعیتی اندازه‌‌گیری یک نمونه‌ی تصادفی از ید ادرار فرد، شاخصی برای تعیین دریافت ید نمی‌باشد. میانه‌ی ید ادرار تصادفی با توجه به دریافت متفاوت ید به صورت روزانه و با توجه به قدرت ذخیره‌سازی غده‌ی تیروئید به نظر شاخص قابل اعتمادی برای تخمین میزان دریافت واقعی نیست. لذا این مطالعه با بررسی نمونه‌ی روز به روز ید ادراری در زنان باردار و غیرباردار، روند دریافت ید را در این دو گروه تعیین کرده و اعتماد به یک نمونه‌ی تصادفی از ید ادرار را در هر دو گروه مورد سنجش قرار می‌دهد. هم‌چنین میزان تغییرات ید ادرار را در بارداری نسبت به زمان غیربارداری بررسی می‌کند. مواد و روش‌ها: 36 زن باردار و 32 زن غیرباردار مراجعه کننده به درمانگاه مراقبت مادر و کودک بیمارستان شهید اکبرآبادی و مهدیه‌ی تهران به صورت پیاپی انتخاب و بررسی شدند. از هر فرد در مدت یک هفته 3 نمونه‌ی ادرار یک روز در میان گرفته شد. این نمونه‌گیری در 4 هفته پیاپی انجام شد. در پایان یک ماه از هر فرد 12 نمونه‌ی ادرار بررسی شد و ید ادرار به روش سندل ـ کالتوف اندازه‌گیری شد. مطالعه از مهرماه سال 1385 تا اسفند ماه 1385 ادامه یافت. یافته‌ها: در این مطالعه متوسط سن زنان باردار 4/6±4/27 سال و زنان غیرباردار 5/4±6/27 بود (8/0=p). میانگین و انحراف معیار سن حاملگی 3/3±11 هفته بود. میانه‌ی غلظت ید ادرار در زنان باردار کمتر از 100 میکروگرم در لیتر در 4/19 درصد، زنان باردار میانه‌ی غلظت ید ادرار بین 149-100 میکروگرم در لیتر در در 25 درصد، میانه‌ی ید ادرار 249-150 میکروگرم در لیتر در 6/30 درصد و بیشتر یا مساوی 250 میکروگرم در لیتر در 25 درصد افراد دیده شد. این مقادیر در زنان غیرباردار به ترتیب 6/17، 9/30، 4/32 و 1/19 درصد بود. میانگین هیچ کدام از نمونه‌های ید ادرار در دو گروه تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشتند. میانگین (محدوده) انحراف معیار مقادیر ید ادرار در نمونه‌های شماره‌ی 1 تا 12 در زنان باردار، 4/138 میکروگرم در لیتر (404-1/24) و در زنان غیرباردار، 118 میکروگرم در لیتر (4/272-5/29) (286/0=p) بود که تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. به جز نمونه‌ی شماره‌ی 11 میانه‌ی غلظت ید ادرار بین زنان باردار و غیرباردار تفاوت چشم‌گیری نداشت (05/0=p). نتیجه‌گیری: در هر فرد تغییرات روز به روز ید ادرار چشم‌گیر است. مقادیر عددی حد مرکزی (معمولاً میانه) تصویر صحیح‌تری از دریافت کافی یا ناکافی جمعیت مورد نظر را به دست می‌دهد.