ارتباط آپولیپوپروتئین‌های A-I و B و فعالیت پاراکسوناز سرمی با بیماری عروق کرونر در بیماران دیابتی و غیردیابتی

Abstract

در این مطالعه، ارتباط غلظت آپولیپوپروتئین‌های A-I و (apo A-I, apo B) B، و فعالیت پاراکسوناز (PON) که یک آنزیم مستقر بر HDL است، با بیماری عروق کرونر (CAD) تأیید شده توسط آنژیوگرافی در بیماران دیابتی و غیردیابتی دچار CAD در مقایسه با گروه شاهد بررسی شده است. انسداد بیشتر از 50% در یک یا چند شریان کرونر به عنوان CAD+ و انسداد کمتر از 10% به عنوان -CAD طـبقه‌بندی شد. بیمارانی که در دو آزمایش متوالی قند خون ناشتا برابر یا بیشتر از mg/dl 140 و یا سابقه مصرف داروهای کاهنده قند خون داشتند به عنوان بیماران دچار دیابت ملیتوس مورد بررسی قرار گرفتند. مقادیر آزمایشگاهی کلسترول (TC)، تری گلیسیریدها (TGs)، LDL، HDL، apo A-I، apo B و فعالیت PON در 251 بیمار 30 تا 70 ساله که برای آنژیوگرافی کرونر معرفی شده بودند، اندازه‌گیری شد. اطلاعات مربوط به عوامل خطرزای غیرلیپیدی توسـط پرسشنـامه گرداوری گردید. مقادیر کلسترول تام (TC) (38± 212 در مقابل 45±196 میلی‌گرم در دسی لیتر، 05/0P<)، تری گلیسیرید TG (187±209 در مقابل 113± 150 میلی‌گرم در دسی‌لیتر، 005/0P<)، apo B (5/21 ± 99 در مقابل 5/23 ± 2/93 میلی‌گرم در دسی لـیتر، 0001/0P<)، نســبت TC به HDL-C (5/1 ± 8/4 در مقابل 3/1 ± 0/4، 001/0P<) و نسبت LDL-C به HDL-C (1/1±9/2 در مقابل 1/1 ± 4/2، 05/0P<) در گروه CAD+DM+ بیشتر از گروه شاهد بود. ولی نسبت apo A-I به apo-B (4/0 ± 7/1 در مقابل 6/0 ± 0/2، 01/0 P<) در گروه CAD+DM+ کمتر از گروه شاهد بود. هیچ تفاوت معنی‌داری در HDL-C، LDL-C، apo A-I و میزان فعالیت PON/arylesterase بیـن گروه‌ها دیـده نشـد. در بیمـاران CAD+ غیردیابتی، تنها سطوح apo B (24±96 در برابر 18± 85 میلی‌گرم در دسی‌لیتر، 01/0P<) و نسبت apo A-I به apo B (4/0±8/1 در برابر 6/0±0/2، 01/0P<) نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی‌‌دار نشان داد. در آنالیز رگرسیون لجستیک چند متغیری، بهترین معیار برای افتراق بین گروه‌های CAD+ وCAD- ، نسبت apo A-I به apo B در بیماران دیابتی و میزان apo B در بیماران غیردیابتی بود. در بیماران ایرانی دیابتی و غیردیابتی مبتلا به CAD‌ مقدار آپولیپوپروتئین‌ها نسبت به دیگر لیپیدهایی که معمولاً سنجیده می‌شوند، شاخص بهتری برای تشخیص بیماریهای عروق کرونر است. عدم اختلاف معنی‌دار در فعالیت سرمی آنزیم پاراکسوناز بین گروه‌های تحت مطالعه، تأیید کننده یافته‌های دیگر مطالعه‌هایی است که بیانگر اختلاف‌های نژادی در توزیع پلی مورفیسم ژنتیکی پاراکسوناز و توزیع تک نمایی (unimodal) فعالیت این آنزیم در جمعیت‌های غیر اروپایی هستند.