الگوی توزیع چربی بدن (نسبت دور کمر به دور باسن) و ارتباط آن با نمایه‌ی توده‌ی بدن در دختران دبیرستانی شهر لاهیجان

Abstract

مقدمه: چاقی مهم‌ترین مشکل تغذیه‌ای ـ بهداشتی نوجوانان در کشورهای توسعه یافته است. در کشورهای درحال توسعه نیز به دلیل توسعه‌ی شهرنشینی، تغییر در شیوه زندگی و مدرنیزه شدن، روند رو به افزایش آن زنگ خطر مشکلات بهداشتی عنوان می‌شود. چاقی دوره‌ی نوجوانی خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را در بزرگسالی افزایش داده و سبب مرگ و میر زودرس از این بیماری‌ها می‌شود. لذا، مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین الگوی توزیع چربی بدن و ارتباط آن با نمایه‌ی توده‌ی بدن در گروهی از دختران دانش آموز 17-14 ساله‌ی شهر لاهیجان در سال 80-1379 انجام شد. مواد و روش‌ها: در این بررسی مقطعی- تحلیلی، 400 دختر دبیرستانی با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و به طور تصادفی انتخاب شدند. اندازه‌گیری‌های تن‌سنجی (وزن، قد، دور کمر و دور باسن) انجام و نمایه‌ی توده‌ی بدن و دور کمر به دور باسن محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌‌‌‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS و آزمون‌های همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس یکطرفه استفاده شد. یافته‌ها: 8/14% دختران دارای اضافه وزن و 3/5% آنان چاق بودند. بر اساس شاخص دور کمر به دور باسن، 5/21% کل نمونه‌های مورد بررسی و 7/66% دختران چاق، چاقی شکمی داشتند. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین نمایه‌ی توده‌ی بدن و دور کمر به دور باسن مشاهده شد (0001/0p<، 35/0 =r). نتیجه‌گیری: نتایج بررسی حاضر نشان می‌دهد که در دختران نوجوان چاق، چربی بیشتر در نواحی مرکزی بدن ذخیره می‌شود. از آنجا که چاقی شکمی عامل خطر انواع بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی ـ عروقی، فشار خون بالا، دیابت نوع دو و مرگ و میر زودرس می‌باشد، لزوم پایش و ارایه خدمات تغذیه‌ای و ورزشی برای این گروه سنی به صورت فردی و گروهی توصیه می‌گردد.