رهنمودهای آماری برای نویسندگان مقاله‌های مجله‌های پزشکی

Abstract

در سال‌های اخیر فعالیت‌های پژوهشی، تعداد مجله‌های پزشکی و تعداد مقاله‌هایی که به مجله‌های علوم پزشکی کشور ارسال می‌شود به طور چشمگیری افزایش یافته است. در بیشتر این مقاله‌ها تجزیه و تحلیل‌هایی ارایه می‌شود که بدون یاری آمارشناسان و اپیدمیولوژیست‌ها انجام شده است. اگر چه تقریباً تمام پژوهشگران پزشکی تا حدودی با مبانی آمار آشنا هستند، ولی راه آسانی برای آشنایی کامل آنها با مفاهیم و اصول آماری وجود ندارد. همچنین درخصوص نحوه طراحی، تحلیل و نوشتن یک پروژه کامل کمک چندانی در اختیار آنها نیست. تا حدودی به این دلایل بسیاری از مقاله‌هایی که در مجله‌های پزشکی منتشر می‌شوند، از نظر آماری ضعیف یا حتا ممکن است غلط باشند. در این مقاله سعی شده به روش‌های آماری اشاره شود تا خواننده آگاه با دسترسی به داده‌های اصلی بتواند یافته‌های گزارش شده را تأیید نماید. در صورت امکان باید یافته‌ها سنجیده شده و با شاخص‌های مناسب سنجش خطا یا ابهام نظیر دامنه‌های اطمینان ارایه شود و از تکیه بر آزمون فرضیه آماری نظیر مقدار P به طور انحصاری که اطلاعات کمـّی مهمی را بیان نمی‌کند، اجتناب گردد. این رهنمود قصد دارد به نویسندگان کمک کند تا بدانند چه چیز از نظر آماری مهم تلقی می‌شود و چگونه آن را در مقاله‌های خود ارایه نمایند. در این مقاله راجع به نحوه انتخاب روش‌های آماری مناسب بحث نشده است؛ چنین اطلاعاتی را می‌توان با مشورت با آمارشناسان بدست آورد، ولی این مقاله توجه خوانندگان را به سوءاستفاده از روش‌های آماری جلب می‌نماید و تلاش می‌کند اطلاعات کلی و توصیه‌هایی را درباره‌ جنبه‌های مهم طراحی، تجزیه و تحلیل و نحوه ارایه یافته‌ها به آنها پیشنهاد کند.