بررسی فعالیت آلانین‌آمینوترانسفراز در جانبازان شیمیایی مواجه شده با خردل گوگردی

Abstract

مقدمه:. اطلاعات بسیار ناچیزی از اثر دیررس گاز خردل بر کبد در دسترس است و طبق اطلاع نگارندگان، تاکنون هیچ مطالعه‌ای در زمینه‌ی بررسی فعالیت آنزیم‌های کبدی در فاز تأخیری مواجهه با گاز خردل انجام نشده است. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی فعالیت آلانین آمینوترانسفراز (ALT) در جانبازان شیمیایی مواجه شده با گاز خردل و تعیین متغیرهای مرتبط با فعالیت ALT در این جمعیت انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر به صورت مشاهده‌ای ـ مقطعی انجام شد. نمونه‌‌ها شامل 263 جانباز شیمیایی مواجه شده با گاز خردل بودند که از بین مراجعان به درمانگاه فوق‌تخصصی ریه‌ی بیمارستان بقیه الله در سال 1384 انتخاب شدند. ALT همه‌ی بیماران سنجیده شد. داده‌های دموگرافیک، جانبازی، یافته‌های وضعیت ریوی و نمایه‌ی توده‌ی بدن ثبت شد. ALT مساوی یا بیش از 40 واحد/ لیتر به عنوان افزایش فعالیت این آنزیم در نظر گرفته شد. یافته‌ها: از 263 جانباز مواجه شده با گاز خردل، در 43 نفر (3/16%) فعالیت ALT افزایش یافته بود. محدود‌ه‌‌ی ALT 94-3 واحد/ لیتر و میانگین (±انحراف معیار) آن 22/15±43/26 واحد/ لیتر بود. میزان خام ALT و نمایه‌ی توده‌ی بدن ارتباط مستقیم معنی‌داری را با یکدیگر نشان دادند (013/0p=، 153/0r =). میزان خام ALT با سن، درصد جانبازی و درصد شیمیایی همبستگی معنی‌دار آماری نشان نداد (05/0p >). میانگین آنزیم در افراد دارای نمایه‌ی توده‌ی بدن بیش از 25 (05/15±81/28) در مقایسه با افراد دارای نمایه‌ی توده‌ی بدن کمتر یا مساوی 25 (58/14  93/21) به میزان معنی‌داری بیشتر بود (001/0P=). میانگین میزان ALT در بیماران دارای نمایه‌ی توده‌ی بدن بیش از 25 (05/15±81/28) در مقایسه با افراد دارای نمایه‌ی توده‌ی بدن کمتر یا مساوی 25 (58/14± 93/21) به طور معنی‌داری بیشتر بود(001/0P=). میانگین ALT در بیماران دارای FEV1/FVC کمتر یا مساوی 80 در مقایسه با بیماران دارای FEV1/FVC بیش از 80 به طور معنی‌دار بیشتر بود(05/0P=). فعالیت آنزیم با سایر متغیرهای مورد بررسی ارتباط معنی‌دار آماری نشان نداد. نتیجه‌‌گیری: اگرچه پیش از هر گونه نتیجه‌گیری در زمینه‌ی اثر گاز خردل بر میزان فعالیت ALT نیاز به اجرای مطالعه‌‌ی دارای گروه شاهد وجود دارد، اما تا زمان انجام مطالعه‌های آتی، پیشنهاد می‌‌شود فعالیت این آنزیم و شاخص‌های دیگر کبدی در جانبازان به صورت متوالی سنجیده شود.