عوامل خطر استئوپروز در زنان 60-40 ساله شهر تهران

Abstract

مقدمه: استئوپروز از بیماری‌های شایع دوران میانسالی و سالمندی است که عوامل خطر متعددی با آن مرتبطند. هدف از این بررسی تعیین عوامل خطر استئوپروز در زنان 60-40 ساله شهر تهران در سال 1379 بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه بر روی 749 زن 60-40 ساله غیرباردار که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از جامعه شهری تهران انتخاب شده بودند، انجام شد. اطلاعات مربوط به خصوصیات دموگرافیک و عوامل خطر این بیماری، بررسی مصرف مواد غذایی طی سه روز متوالی، بسامد خوراک یک هفته‌ای مواد غذایی غنی از کلسیم، فعالیت بدنی و آزمون افسردگی زنان مورد بررسی ثبت شد. ارزیابی‌های تن‌سنجی، فشارخون، اندازه‌گیری چگالی توده استخوان در نواحی فمور و L2-L4 ستون فقرات انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که برخی از عوامل تغذیه‌ای و غیر تغذیه‌ای با بروز این بیماری مرتبطند. از میان عوامل خطرساز این بیماری، سن (001/0p<)، یائسگی و طول مدت آن (001/0p<)، مصرف استروژن و پروژسترون (01/0p<)، مصرف مولتی‌ویتامین (05/0p<) و مصرف کلسیم به صورت غذا و مکمل (01/0p=) اثر پیشگیرنده در برابر ابتلا به استئوپروز در هر دو ناحیه داشتند. مصرف داروهای کاهنده توده استخوان (01/0p<) دارای اثر تشدیدکننده برای استئوپروز، BMI (001/0p<) دارای اثر پیشگیری‌ کننده از استئوپروز در ناحیه فمور است. چاقی موضعی ارتباط منفی (001/0p<) و فشارخون سیستولیک ارتباط مثبت (01/0p<) با استئوپروز ناحیه ستون فقرات داشت. افسردگی، مدت قرارگیری در مقابل نور خورشید، سن شروع قاعدگی، مدت باروری، سابقه فامیلی ابتلا به استئوپروز، شدت فعالیت بدنی و عدم زایمان با چگالی توده استخوانی هیچ یک از دو ناحیه مرتبط نبود. نتیجه‌گیری: با توجه به آنکه این بیماری می‌تواند به ناتوانی و مرگ و میر منجر شود، در نظر گرفتن عوامل مرتبط با بیماری استئوپروز و اقداماتی به منظور پیشگیری از این بیماری در جامعه توصیه می‌شود.