ارتباط الگوهای دریافت مواد مغذی و تغییرات وزن و دور کمر در بزرگسالان تهرانی: مطالعه‌ی قند و لیپید تهران

Abstract

مقدمه: در سال‌های اخیر، ارتباط الگوهای دریافت مواد مغذی با بیماری‌های مزمن و چاقی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه‌ی حاضر با هدف ارزیابی ارتباط الگوی دریافت مواد مغذی با تغییرات وزن و دورکمر انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر روی 1637 نفر از بزرگسالان 75-30 ساله‌ی شرکت‌کننده در مطالعه‌ی قند و لیپید تهران (سال‌های 1387-1384) که دارای داده‌های تغذیه‌ای و تن‌سنجی و فاقد بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان بودند و تا مرحله‌ی بعدی (سال‌های 1390-1387) این مطالعه پی‌گیری شده بودند، انجام شد. دریافت‌های 33 ماده‌ی مغذی، با استفاده از پرسش‌نامه‌ی روا و پایای بسامد خوراک محاسبه شد و تغییرات سه ساله‌ی وزن و دور کمر اندازه‌گیری شد. الگوهای مواد مغذی، با استفاده از تحلیل عاملی به دست آمد. یافته‌ها: 4 الگوی مواد مغذی شناسایی شد. میانه و دامنه‌ی میان چارکی تغییرات وزن و دور کمر افراد مورد مطالعه، به ترتیب (3/0 – 1/0-)1/0 کیلوگرم و (8/0 – 0/0)3/0 سانتی‌متر بود. الگوی اول (الگوی گوشت و لبنیات پرچرب) که غنی از پروتئین حیوانی، اسید چرب اشباع، کلسترول، ویتامین دی، ریبوفلاوین، پانتوتنیک اسید، ویتامین B12، کلسیم، فسفر و روی بود، پس از تعدیل اثر مخدوش‌گرهای احتمالی با افزایش وزن ارتباط مستقیم نشان داد (0/009P for trend= و (0/449- 0/066) 0/258=β). برای سایر الگوها (میوه سبزی و لبنیات، حبوبات و مغزها، غلات و میوه‌ها) یافته‌ی معنی‌داری در ارتباط با تغییرات وزن و دور کمر دیده نشد. نتیجه‌گیری: دریافت الگوی رژیمی غنی از مواد مغذی با منبع حیوانی، با افزایش وزن رابطه مستقیم دارد.