عوامل مرتبط با احساس شادکامی سالمندان

Abstract

چکیده

زمینه و هدف: احساس شادکامی از ضروری­ترین خواسته­های فطری و نیازهای روانی بشر به شمار می­رود که به دلیل تأثیرات عمده در سالم­سازی و بهسازی جامعه، همواره ذهن انسان را به خود مشغول نموده است. پژوهش حاضر در پی آن است تا به بررسی میزان شادکامی سالمندان شهر ایلام و عوامل مرتبط با آن بپردازد.

روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی – مقطعی بود که با استفاده از طرح همبستگی پیش­بینی کننده انجام شد. نمونه پژوهش 370 نفر از سالمندان شهر ایلام بودند که به شیوه تصادفی منظم انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز در سال 1393 به وسیله پرسشنامه متشکل از سه بخش جمع آوری شد. بخش اول فرم مشخصات فردی؛ بخش دوم پرسشنامه پژوهشگر ساخته سنجش متغیرهای پرخاشگری، راهبردهای انطباق، سرمایه اجتماعی، جهت­گیری مذهبی، محرومیت نسبی و از خودبیگانگی؛ و بخش سوم، پرسشنامه شادکامی آکسفورد (فرم 29 سوالی). اطلاعات جمع­آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس F و همچنین تبیین رگرسیونی چند مرحله­ای در نرم افزار spss نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته­ها: نتایج نشان داد که پاسخگویان از میزان شادکامی متوسطی (53/92) برخوردار بوده­اند و همبستگی بین عوامل مرتبط سرمایه اجتماعی ) 457/0 (r= ، میزان درآمد ) 344/0 (r= و سازگاری ) 275/0 (r= با متغیر احساس شادکامی، مستقیم، و در سطح حداقل 95 درصد معنی­دار است (05/0 ˂ p ). از سوی دیگر رابطه متغیرهای از خودبیگانگی ) 484/0- (r= ، پرخاشگری ) 399/0- (r= و محرومیت نسبی ) 325/0- (r= با شادکامی در سطح حداقل 95 درصد معنی­دار (05/0 ˂ p ) ، اما معکوس بود و ارتباط معنی داری بین شادکامی و جهت­گیری مذهبی مشاهده نشد. نتایج تحلیل رگرسیونی گام به گام نشان می­دهد که متغیرهای میزان درآمد، سرمایه اجتماعی و پرخاشگری تقریباً 49 درصد ) 49/0 (r 2 = ، از تغییرات متغیر احساس شادکامی را تبیین نموده­اند (00/0 ˂ p ) . نتیجه­گیری کلی: با توجه به نتایج و در نظر گرفتن روند رو به رشد جمعیت سالمندان در این شهر، پیشنهاد می­شود راهکارهای مناسب در جهت تقویت عوامل مثبت و تعدیل عوامل منفی مرتبط با احساس شادکامی در این جمعیت اعمال شود.