تأثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر خستگی افراد مبتلابه بیماری مزمن انسدادی ریه بستری در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در سال 1397

Abstract

زمینه و هدف: خستگی در بیماران مزمن انسدادی ریه بهره‌وری شغلی، توانایی تمرکز، قوای جنسی و عملکرد بیمار را کاهش داده و فرد را به سمت سستی و بی‌حال سوق می‌دهد. غلبه بر این امر نیازمند مشارکت بیمار و خانواده در امر مراقبت و مدیریت بیماری است. هدف از این مطالعه تأثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر خستگی افراد مبتلابه بیماری مزمن انسدادی ریه است. روش بررسی: در مطالعه کار آزمایی بالینی حاضر تعداد ۷۲ بیمار نارسایی مزمن انسداد ریه همراه با مراقب خانوادگی آنها به روش نمونه‌گیری آسان انتخاب و سپس به روش تصادفی در دو گروه ۳۶ نفره مداخله و کنترل تقسیم شدند. برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی توانمندسازی خانواده محور در چهار جلسه ۹۰ دقیقه‌ای مبتنی بر چهار گام تهدید درک شده، مشکل‌گشایی، مشارکت آموزشی و ارزشیابی در گروه‌های ۱۰ تا ۱۵ نفره با حضور اعضای خانواده به صورت پانل برای گروه مداخله ارائه گردید. سپس به مدت ۳ ماه گروه مداخله توسط تیم تحقیق پیگیری شد و به سئوالات و مشکلات مراقبتی و دانش مورد نیاز مراقبتی آنها پاسخ داده شد. ارزشیابی نهایی پس از گذشت سه ماه از اجرای مداخله با تکمیل مجدد پرسشنامه خستگی انجام شد. داده‌ها توسط آزمون‌های تی زوجی، تی مستقل، آزمون دقیق فیشر و مجذور کای توسط نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ تحلیل شدند. یافته‌ها: در بدو مطالعه دو گروه مداخله و کنترل، تفاوت معنی‌داری از نظر میانگین نمره خستگی نداشته اند )۵/۰ (P=. بعد از مداخله، میانگین نمره خستگی گروه مداخله نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی‌داری داشته است )۰۱/۰ (P=. در گروه مداخله میانگین نمره خستگی بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله، کاهش معنی‌داری داشته است )۰۱/۰ (P=. نتیجه‌گیری کلی: نتایج مطالعه بیانگر آن بوده که توانمند کردن اعضای خانواده مسئول مراقبت بیمار نارسایی مزمن ریه باعث کاهش سطح خستگی در بیماران شده است، بنابراین برنامه‌های مراقبتی و درمانی بیماران مزمن علاوه بر توجه به بیمار باید به مراقبین بیمار نیز توجه کنند.