خودکارآمدی در زمینه رژیم درمانی و نشانگرهای آزمایشگاهی و بالینی در بیماران تحت همودیالیز

Abstract

زمینه و هدف: خودکارآمدی سبب افزایش پیروی از رژیم درمانی و کاهش مشکلات فیزیکی، روانی و اجتماعی در بیماران تحت همودیالیز می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین خودکارآمدی در زمینه رژیم درمانی و نشانگرهای آزمایشگاهی/ بالینی انجام شد. روش بررسی: دویست بیمار تحت همودیالیز در این مطالعه همبستگی مقطعی، شرکت کردند. پرسشنامه "استراتژی‌های ارتقاء سلامتی افراد "جهت ارزیابی خودکارآمدی در زمینه رژیم درمانی مورد استفاده قرار گرفت. نشانگرهای آزمایشگاهی/بالینی از جمله فسفات سرم، نیتروژن اوره خون، پتاسیم، کلسیم و اختلاف وزن بین جلسات دیالیز از روی پرونده بیماران ثبت گردید. بیماران مراجعه کننده به مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران از طریق نمونه‌گیری آسان مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 14 تحلیل شد. یافته ها: یافته‌ها نشان داد که خودکارآمدی با نشانگرهای آزمایشگاهی از جمله پتاسیم، فسفات سرم، نیتروژن اوره خون در ارتباط بود (05/0> P ). اما بین خودکارآمدی با سطح کلسیم سرم ارتباط معنی دار آماری وجود نداشت (05/0< P ). علاوه بر این نشانگرهای بالینی اختلاف وزن بین دو جلسه دیالیز, از نظر آماری با خودکارآمدی مرتبط بود (05/0> P ). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها بیماران دارای خودکارآمدی بالاتر؛ سطح پتاسیم، فسفات و نیتروژن اوره خون پایین‌تری داشتند که دال بر میزان تبعیت بیشتر آن ها از رژیم درمانی بود. بنابراین، پیشنهاد می شود پرستاران برنامه‌های آموزشی را به منظور ارتقاء خودکارآمدی در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه به کار برده و از این طریق میزان مراقبت از خود و پیروی از رژیم درمانی بیماران را افزایش دهند.