تحلیل برساخت گرایانه فرایند مواجهه با ناباروری در زنان ناباور ایرانی

Abstract

زمینه و هدف: تمرکز اصلی برساخت اجتماعی، نمایان کردن شیوه‏ها و رویه‏هایی است که بر اساس آن افراد و گروه‏ها در خلق معانی و محصولات اجتماعی موجود مشارکت می‏کنند. از آنجا که ناباروری باعث ناتوانایی برای ایفای نقش مورد نظر اجتماعی می‏شود، اغلب با پیامدهای اجتماعی- روانی همراه است. بر این اساس این مطالعه با هدف تحلیل برساخت گرایانه فرایند مواجهه با ناباروری در زنان ناباور ایرانی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع کیفی با رویکرد تئوری زمینه‌ای هم ساخت‌گرا است. نمونه‏گیری به صورت مبتنی بر هدف در مرکز ناباروری ولیعصر و ابن سینا در شهر تهران آغاز و به صورت نظری ادامه یافت. داده‏ها با استفاده از مصاحبه نیمه‏ساختار یافته با 30 زن نابارور، مشاهده و یادداشت‏ در عرصه جمع آوری شد. مدیریت داده‌ها به روش چارمز و با نرم افزارMAXQDA10 انجام گرفت. یافته‏ها: طبق اصول برساخت گرایی اجتماعی با تناسب تغییراتی در هر یک از عناصر برساخت گرایی اجتماعی ناباروری، تغییراتی در سایر عوامل و اثر آنها بر یکدیگر ایجاد شده که خود باعث خلق تجربه‏های متنوعی از ناباروری می‏شود. تحلیل برساخت گرایانه مواجهه با ناباروری حاصل از داده‌های ما نشان داد ناباروری تعامل پیچیده‏ای با روابط اجتماعی، انتظارات و نیازهای اجتماعی دارد، بنابراین پسخوراندهای اجتماعی برای زنان نابارور اهمیت بسیاری دارد. طبق رویکرد برساخت گرایی اجتماعی، مهمترین تصمیمات درباره ناباروری مانند درمان و نوع آن، توقف درمان، فرزندخواندگی و مسائلی از این نوع، تفسیرهای ناباروری از نظر اجتماعی هستند که منعکس کننده‌ی ایدئولوژی و ساختار اجتماعی جامعه‏ا‌ی است که افراد نابارور در آن زندگی می‌کنند. نتیجه‌گیری کلی: از دیدگاه رویکرد برساخت گرایی اجتماعی، فرایند مواجهه با ناباروری یک سازه اجتماعی است که تحت تاثیر کنشگران متعددی قرار می‌گیرد و عناصر ساختار اجتماعی و فرهنگی نیز نقش مهمی در ایجاد، حفظ و تغییر این فرایند دارند، بنابراین در تدوین سیستم‌های حمایتی برای افراد نابارور باید تمام عوامل و عناصر تأثیر گذار در نظر گرفته شود.