مرگ، آشنای ناآشنا (معنای مرگ از دیدگاه پرستاران): یک مطالعه کیفی

Abstract

زمینه و هدف: علیرغم پیشرفت‌های چشمگیر در علم و تکنولوژی پزشکی، هنوز راهی برای گریز از مرگ وجود ندارد. نگرش منطقی پرستاران به مرگ می‌تواند در مراقبت از بیماران رو به‌مرگ و خانواده آنان مؤثر باشد. اگر کارکنان بهداشتی- درمانی مرگ را موضوعی ترسناک و شوم بپندارند نخواهند توانست به‌صورتی آرام و مؤثر با مرگ بیماران روبرو شوند. لذا به‌نظر می‌رسد که قدم اول در طراحی نظام مراقبتی و حمایتی مناسب از مددجویان رو به مرگ و خانواده آنان، بررسی دیدگاه‌ها و عقاید حاکم بر ذهن پرستاران است. هدف از انجام این پژوهش تعیین مفهوم مرگ از دیدگاه پرستاران در ایران و دستیابی به بیان جدیدی از این مفهوم در جامعه بوده است.

روش بررسی: این پژوهش با رویکرد کیفی انجام شده است. داده‌ها طی مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌دار با 12 پرستار از 4 مرکز درمانی که بین 2 تا 18 سال تجربه کار در بخش‌های اورژانس، CCU ، ICU ، و انکولوژی داشتند بدست آمد. کلیه مصاحبه‌ها ضبط شد و پس از پیاده‌کردن متن کامل آنها روی کاغذ، به روش Strauss & Corbin تجزیه و تحلیل شد. در طی پژوهش چهار طبقه اصلی تحت عنوان سرانجام ناگزیر، ابهام و تردید، بازخورد اعمال انسان و تغییر دیدگاه نسبت به مرگ و زندگی ظهور کرد.

یافته ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد یکی از مهمترین دیدگاه‌هایی که به پرستاران کمک می‌کند تا با پدیده مرگ بهتر برخورد کنند، اعتقاد به زندگی پس از مرگ است. شناخت مرگ به‌عنوان سرنوشت همه موجودات زنده نیز می‌تواند برای انسان آرامش ایجاد کند. چنین دیدگاهی نه‌تنها موجب آرامش پرستار می‌شود بلکه او را در ایجاد آرامش به بیمار رو به مرگ و همراهان یاری می‌دهد. در این پژوهش، تصویر ترسیم‌شده از مرگ در پرستاران، تصویری معنوی است. آنها معتقدند اشتغال در حرفه پرستاری این معنویت را در آنها افزایش داده‌است، به‌طوری که تردید‌هایشان در مورد زندگی اخروی کمتر شده است.

بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش دیدگاهی عمیق از مرگ در نظر پرستاران ارائه می‌کند که می‌توان از آن به‌عنوان پایه‌ای برای آموزش‌های پرستاری در مورد مرگ و مردن استفاده کرد.