تحلیل مفهوم مشارکت بیمار مبتلا به بیماری مزمن: استفاده از الگوی هیبرید

Abstract

زمینه و هدف: با تغییر در سیمای سلامت و گسترش بیماری‌های مزمن، رویکردهای مراقبت حرفه‌ای نیز تغییر کرده است. در انگاره جدید پرستاری مشارکت بیمار به‌عنوان یک استاندارد طلایی بین‌المللی پذیرفته شده است. علیرغم اهمیت فراوان مشارکت بیمار و کاربرد روزمره آن در مراقبت حرفه ای، این مفهوم بخصوص در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی بافت پرستاری ایران روشن و واضح نیست. هدف این مطالعه واضح سازی و تعیین اجزای اصلی مفهوم مشارکت بیمار مبتلا به بیماری مزمن در بافت پرستاری ایران می باشد. روش بررسی: برای تحلیل مفهوم مشارکت بیمار از مدل تحلیل مفهوم هیبرید که شامل سه مرحله تئورتیک، کار در عرصه و تحلیل نهایی است، استفاده شد. یافته ها: در مرحله تئورتیکال خصوصیات مفهوم در مطالعات مختلف شامل برقراری ارتباط متقابل، دادن حس کنترل و مسئولیت، اطلاعات و دانش سهیم شده، درگیر شدن فعالانه در فعالیت‌ها و سود بردن از این درگیر شدن فعالانه مشخص شد. در مرحله کار در عرصه خصوصیاتی چون اعتماد متقابل، توافق پرستار و بیمار، فراهم کردن عرصه، مسئولیت دادن به بیمار، توانمند کردن بیمار و عوامل سازمانی بدست آمد و در تحلیل نهایی مشخص شد که خصوصیات اصلی مشارکت بیمار مبتلا به بیماری مزمن در بافت مراقبت پرستاری ایران شامل ارتباط همراه با اعتماد متقابل، دادن حس کنترل یا مسئولیت، سهیم نمودن دانش و اطلاعات، درگیر شدن فعالانه در فعالیت‌های مربوط به مراقبت از خود، فراهم کردن عرصه و در نهایت توانمند شدن بیمار برای مراقبت از خود می‌باشد. نتیجه گیری کلی: تحلیل مفهوم مشارکت بیمار شرایط لازم جهت مشارکت بیماران مزمن در مراقبت پرستاری را نشان داد. با این وجود این مفهوم در بافت مراقبت پرستاری کشور مفهومی جدید و پیچیده است که نیاز به بررسی‌های بیشتر در زمینه اجتماعی و فرهنگی حوزه های مراقبت بهداشتی را ایجاب می کند. کلید واژه ها: مشارکت بیمار - مراقبت پرستاری - بیماری‌های مزمن - تحلیل مفهوم