عوامل مستعد کننده افسردگی پس از زایمان

Abstract

زمینه و هدف: افسردگی پس از زایمان یکی از مشکلات اصلی بهداشتی به شمار می‌رود که عوارض سویی آن بر مادر و خانواده به جای می‌گذارد و می‌تواند با عوامل متعددی ارتباط داشته باشد. این پژوهش به هدف تعیین برخی عوامل مستعد کننده افسردگی پس از زایمان انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی بوده که در آن 560 نفر زن مراجعه­کننده به مراکز بهداشتی-درمانی تبریز دو ماه پس از زایمان به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای شرکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه استاندارد افسردگی ادینبرگ بود که به آن سه بخش مشخصات فردی، عوامل مادر-نوزادی و حمایتهای اجتماعی اضافه گردید. داده‌ها در نرم افزار آماری SPSS-16 با استفاده از آزمونهای آماری کای دو، تحلیل واریانس یکطرفه، تی مستقل و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج آزمون کای دو نشان داد که بین سن مادر، نوع زایمان، وضعیت تحصیلات مادر، بیماری مادر در دوران حاملگی، تعداد زایمان و دلخواه بودن جنس نوزاد با افسردگی پس از زایمان ارتباط آماری معنی‌داری وجود دارد (05/0> P ). همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که بین بیماری نوزاد بهنگام تولد و ناخواسته بودن حاملگی اخیر با افسردگی پس از زایمان ارتباط آماری معنی­داری وجود دارد (05/0> P ). نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد که بین آمادگی مادر برای پذیرش مسئولیت نوزاد و احساس همسر در مورد حاملگی اخیر با افسردگی پس از زایمان ارتباط آماری معنی‌داری وجود دارد (05/0> P ). نتایج آزمون رگرسیون خطی نیز نشان داد که وضعیت اقتصادی، میزان تحصیلات، ناخواسته بودن بارداری، سطح استرس، بیمار بودن نوزاد و عدم آمادگی مادر برای پذیرش مسئولیت از مهمترین عوامل مرتبط با افسردگی پس از زایمان است(05/0> P ). نتیجه‌گیری کلی: تأکید بیشتر بر لزوم افزایش آمادگی مادران و مراقبین آنها در زمینه عوامل خطر این اختلال و جلب حمایت خانوادگی و اجتماعی توسط مراقبین بهداشتی شامل پرستاران و ماماها می‌تواند در پیشگیری از اختلال افسردگی پس از زایمان مؤثر باشد.