بررسی فراوانی خشونت و عوامل تعیین کننده آن در پرستاران شاغل در بخشهای روان‌پزشکی

Abstract

چکیده

زمینه و هدف: خشونت محیط کار یکی از مباحث مهم در بهداشت حرفه‌ای است. این مسئله در بخش روانپزشکی به لحاظ ماهیت و نوع بیماران بستری نیازمند توجه ویژه است. هدف این مطالعه تعیین فراوانی خشونت، عوامل تعیین کننده و واکنش نسبت به آن در پرستاران شاغل در بخش‌های روان‌پزشکی بود.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی 144 نفر از کارکنان پرستاری (تعداد 6 نفر بهیار، 130 نفر کارشناس و 8 نفر کارشناس ارشد) شاغل در بخش‌های روانپزشکی بیمارستان آموزشی- درمانی رازی تبریز در سال 1393 به روش سرشماری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد خشونت محیط کار در محیط‌های بهداشتی جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و به کمک نرم افزارSPSS. 13 انجام شد.

یافته‌ها: خشونت‌های روانی و فیزیکی به ترتیب با فراوانی 5/96 % و 3/83%، بیشترین نوع خشونت و خشونت‌های فرهنگی و جنسی به ترتیب با فراوانی 0/27% و 7/9% کمترین نوع خشونت در محیط کاری پرستاران بود. بیشترین واکنش پرستاران نسبت به خشونت، دعوت کردن فرد مهاجم به آرامش (8/27%) بود. پرستاران، افزایش منابع نیروی انسانی (7/16%)، آموزش کارکنان (7/15%)، وجود اقدامات امنیتی در بخش‌ها (1/14%)، وجود دستورالعمل مواجهه با خشونت (6/13%) و جدا کردن بیماران قضایی از سایر بیماران (8/12%) را مهم‌ترین عوامل پیشگیری‌کننده خشونت محیط کاری گزارش کردند. عمده‌ترین عوامل مستعد کننده خشونت علیه پرستاران نسبت پایین تعداد پرستاران به بیماران (8/12%)، نبود امکانات امنیتی به موقع (9/10%)، مسایل حقوقی و قضایی بیمار (2/10%)، برخورد نامناسب پرسنل بیمارستان با بیمار یا همراهان بیمار (8/8%) و نبود برنامه آموزشی درباره پیشگیری از خشونت (3/8%) بود.

نتیجه گیری کلی: شیوع بالای خشونت علیه پرستاران شاغل در بخش‌های روان‌پزشکی لزوم ارتقاء مهارت‌های ارتباطی پرستاران، تدابیر امنیتی، آموزش کارکنان درباره مدیریت خشم و کاهش فشار کاری پرستاران در جهت کاهش موارد خشونت را نشان می‌دهد.