شیوع، موانع گزارش‌دهی و عوامل مؤثر بر بروز خطاهای دارویی از دیدگاه پرستاران در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی

Abstract

زمینه و اهداف: خطاهای دارویی یکی از مشکلات عمده در امر بهداشت و درمان در جهان است که سالانه سبب مرگ‌ و ‌میر و عوارض جسمی و روحی فراوانی در بیماران، خانواده‌ها و جامعه می‌شود. از آنجا که پرستاران یکی از اعضای کلیدی در امر مراقبت مستقیم از بیماران می‌باشند، این مطالعه با هدف تعیین شیوع، موانع گزارش‌دهی و عوامل مؤثر بر بروز خطاهای دارویی از دیدگاه پرستاران انجام شد. روش‌ بررسی: این مطالعه‌ مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی بر روی 140 پرستار شاغل در بیمارستان‌های آموزشی شهر بجنورد در سال 1396انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ای چهار قسمتی شامل اطلاعات جمعیت شناختی، ارزیابی نوع خطاهای دارویی، علل گزارش نکردن آن‌ها و عوامل مؤثر بر بروز آن‌ها بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‎ها از آمار توصیفی و تحلیلی و نرم‌افزار SPSS نسخه 16 استفاده گردید.

مهم‌ترین دلایل اشتباهات دارویی به ترتیب شامل عوامل مربوط به بخش (69/0 ± 40/3)، عوامل مدیریت پرستاری (91/0 ± 31/3) و عوامل مربوط به پرستار (78/0 ± 16/3) بود و عوامل فرایند گزارش‌دهی مهم‌ترین علت عدم گزارش‌دهی بیان شد. همچنین بین متغیرهای جمعیت‌شناختی پرستاران با خطاهای دارویی، پروتکل‌های دارویی، عوامل مربوط به پرستار، عوامل مربوط به بخش، ترس از عواقب گزارش‌دهی، عوامل فرایند گزارش‌دهی و ترس از عوامل مدیریتی رابطه معنی‌داری وجود داشت.

نتیجه‌گیری کلی: با توجه به این که بسیاری از خطاهای دارویی مرتبط با عوامل درون بخش و مدیریتی می‌باشد، مدیران پرستاری باید بر اصلاح فرایندهای مؤثر بر خطاهای دارویی و گزارش‌دهی آن‌ها، تأکید بیشتری داشته و به دنبال راهکارهای کنترل وکاهش این خطاها باشند.