تلفیق رویکرد مراقبتی در برنامه آموزشی پرستاری: مطالعه مروری

Abstract

زمینه و هدف: در سال های اخیر رویکرد رفتاری حاکم بر آموزش پرستاری توسط برخی از نویسندگان و رهبران پرستاری مورد انتقاد فراوان قرار گرفته است. یکی از مهم ترین دلایل این انتقاد، نادیده گرفته شدن آموزش رفتارهای مراقبتی در امر آموزش – یادگیری می باشد و این در حالی است که مراقبت، هسته مرکزی پرستاری شمرده می شود. این مقاله با مرور جامع بر متون مربوطه، قصد دارد به بررسی زمینه های تاریخی آموزش پرستاری و تحولات حاکم بر آن پرداخته و در نهایت رویکرد پیشنهادی برای برنامه درسی را که رویکردی مراقبتی است با تاکید بر زمینه های نظری آن معرفی نماید. روش بررسی: در این مطالعه، مرور جامع و عمیقی با استفاده از شبکه جهان گستر با کلید واژه های برنامه درسی مراقبتی، مدل بالینی- دانشجویی Clinical Scholar model ، مدل تفسیری- انتقادی و نیز اخلاق مراقبت در آموزش در محدوده زمانی سال 1950 الی 2011 میلادی در پایگاه های ایرانی و بین المللی IranMedex ، IranDoc ، PubMed ، Eric ، ProQuest و Ovid انجام گرفت. یافته‌ها: مروری بر متون مربوطه مشخص ساخت که آموزش پرستاری به طور سنتی تحت تاثیر رفتارگرایی تایلر بوده و نگرشی مکانیکی به رفتار انسان موجب رویکردی انعطاف ناپذیر در تربیت پرستار می گردد. همچنین مشخص شد آموزش پرستاری به صورت سنتی و رفتارگرا نمی تواند موجب بروز رفتارهای مراقبتی لازم در دانشجویان گردد. در رویکرد پیشنهادی نویسندگان پرستاری، اخلاق مراقبت وارد آموزش پرستاری شده و ضمن تغییر روابط دانشجو و معلم، به رشد خلاقیت های دانشجو کمک کرده و مهم این که چگونگی و اصول مراقبت یعنی نگریستن به مسایل از زاویه دید دیگران را که لازمه ارتباط بین پرستار و مددجو است، به دانشجو می آموزد. نتیجه گیری کلی : برنامه درسی مراقبتی با به چالش کشیدن برنامه درسی رفتارگرای حاکم بر آموزش پرستاری، لزوم توجه بیشتر به مفهوم مراقبت که هسته مرکزی پرستاری و داخل نمودن آن در تمام زمینه های آموزشی، بالینی و مدیریتی پرستاری را یادآور می شود. در سایه این مفهوم، حیطه های مختلف پرستاری با ارایه تعریفی نوین از خود می توانند به استقلال حرفه ای خویش کمک کنند.