«نامه به سردبیر» آیا زنان باید باروری خود را در زمان پاندمی COVID-19 به تأخیر بیندازند؟

Abstract

به درستی مشخص نیست که آیا زنان می‌توانند طی پاندمی کرونا تصمیم به بارداری بگیرند یا این که خطری آن‌ها را تهدید می‌کند یا خیر، زیرا بررسی پیامدهای طولانی مدت ابتلا به این ویروس به ویژه در ماه‌های اول بارداری، نیاز به گذشت زمان و مطالعات بیشتر دارد(۱). ویروس COVID-۱۹ در مایع منی و بیضه‌های مردان آلوده به ویروس در مرحله حاد یا دوره نقاهت بیماری یافت نشده است، بنابراین احتمال این که بیماری از طریق جنسی منتقل شود غیر محتمل است(۲). با این وجود گزارش شده است که سیستم تولیدمثل مردان نسبت به عفونت آسیب پذیر است و تغییرات قابل توجهی در هورمون‌های جنسی بیماران COVID-۱۹ مشاهده شده است که مطرح کننده آسیب به عملکرد گنادها می‌باشد. بنابراین مردان جوانی که از COVID-۱۹ بهبود یافته‌اند و علاقمند به فرزندآوری هستند، باید در زمان تصمیم‌گیری برای باروری، مشاوره دریافت کنند(۳). به دلیل آسیب به ایمنی سلولی و تغییرات فیزیولوژیک، زنان باردار نسبت به بیماری‌های تنفسی حساس هستند و احتمال وقوع پنومونی شدید در آن‌ها بیشتر است(۴). زنان باردار ممکن است در معرض افزایش خطر نوع شدید بیماری COVID-۱۹ باشند. برای کاهش بیماری شدید COVID-۱۹ زنان باردار باید از خطرات بالقوه نوع شدید بیماری آگاه باشند. بنابراین باید بر لزوم پیشگیری از COVID-۱۹ در زنان باردار تأکید شده و موانع بالقوه برای این اقدامات مشخص گردد(۵). با این وجود در یک مقاله مرور نظام‌مند مشخص شد که زنان باردار مبتلا به COVID-۱۹ نسبت به جمعیت عمومی با علایم خفیف‌تری مراجعه می‌کنند و با وجود علایم پنومونی ویروسی ممکن است آزمایش RT-PCR آن‌ها منفی باشد(۶). در زنان باردار مبتلا به COVID-۱۹ شیوع زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد، زایمان سزارین و بستری در NICU نسبت به جمعیت عمومی بیشتر است(۶،۷). در زنان سنین باروری مبتلا به عفونت COVID-۱۹، بارداری با بستری و افزایش خطر بستری شدن و بستری در بخش مراقبت‌های ویژه و تهویه مکانیکی همراه بوده است ولی خطر مرگ را افزایش نداده است. اگر چه بیشتر مادران بدون هیچ عارضه جدی از بیمارستان مرخص شده‌اند، موربیدیته شدید مادری، موارد متعددی از مرگ مادر و مرگ‌های پریناتال در اثر COVID-۱۹ گزارش شده است. احتمال انتقال عمودی ویروس به جنین رد نشده است و بنابراین پایش دقیق بارداری در موارد COVID-۱۹ و اقدامات لازم برای پیشگیری از عفونت نوزادی ضرورت دارد(۸،۹). انتقال عمودی در چندین مورد عفونت مادری حوالی زایمان در سه ماهه سوم گزارش شده است که مطرح کننده عفونت جنینی است اما شایع نمی‌باشد. پیامدهای نوزادی در نوزادان در معرض خطر در فقدان سایر مشکلات مثل زایمان زودرس یا دکولمان جفت، به خوبی گزارش شده‌اند(۱۰). اطلاعات در مورد پیامدهای عفونت مادری در سه ماهه اول و دوم بارداری اندک است(۱۰). تب یا هایپرترمی طی سه ماهه اول بارداری که ارگانوژنز رخ می‌دهد ممکن است به عنوان یک عامل خطر محیطی برای ناهنجاری‌های جنینی به ویژه نقایص لوله عصبی و سقط مطرح باشد(۱۱). با توجه به این که هیچ شواهدی برای تراتوژن بودن یا افزایش خطر سقط، مورتالیته یا موربیدیته مادر وجود ندارد، تصمیمات باروری (مانند تصمیم‌گیری برای بارداری، ختم بارداری) نباید از ابتدا بر اساس این نگرانی‌ها صورت گیرد(۱۰). باید در نظر داشت که برخی از داروهایی که برای درمان COVID-۱۹ به کار گرفته می‌شوند، در بارداری منع مصرف دارند یا پیامدهای آن‌ها بر جنین شناخته شده نیست. داروهای ضد ویروسی رمدسیویر (Remdesivir) و آربیدول (arbidol) که در برابر COVID-۱۹ اطمینان بخش بوده‌اند، اگرچه بررسی اثربخشی آن‌ها در بارداری نیاز به تحقیقات بیشتری دارد(۴). در مطالعاتی که بر روی رمدسیویر صورت گرفته است، زنان باردار و شیرده از مطالعه خارج شده‌اند(۱۲). هنوز هیچ واکسنی برای پیشگیری از عفونت کرونا ویروس جدید وجود ندارد و داروهای کمی در کاهش مورتالیته و موربیدیته مؤثر بوده‌اند(۱۳). بحران COVID-۱۹ ممکن است دسترسی به اطلاعات، خدمات و کالاهای ضروری در زمینه سلامت باروری و جنسی را نیز برای زنان دچار مشکل کند(۱۴). پاندمی COVID-۱۹ تعداد ویزیت‌های بارداری را به نصف کاهش داده است(۱۰). در مورد سلامت روانی کوتاه مدت و طولانی مدت مادر و جنین به دنبال تجربه مادری طی پاندمی نیز هنوز دانش کافی وجود ندارد(۱۵). با این وجود بر اساس گایدلاین کالج متخصصین زنان و مامایی آمریکا، بارداری در شرایط COVID-۱۹ یک انتخاب شخصی است و افراد باید در زمینه باردار شدن به صورت مستقل و بر اساس وضعیت سلامت خود، خطرات بالقوه COVID-۱۹ و سایر فاکتورها تصمیم بگیرند. در افرادی با سابقه بیماری دیابت، بیماری ریوی و بیماری قلبی، خطر بیماری شدید ناشی از COVID-۱۹ بیشتر است. بیماران در این شرایط که پاندمی به اقتصاد صدمه وارد کرده، باید به ابعاد اقتصادی بارداری و افزایش ابعاد خانواده نیز بیندیشند(۱۶). بر اساس توصیه WHO، در کسانی که در شش ماه گذشته زایمان داشته یا شرایطی نظیر دیابت، فشار خون بالا یا سرطان پستان را تجربه کرده‌اند یا سیگار می‌کشند، باید از یک روش جلوگیری از بارداری مطمئن در زمان پاندمی کرونا استفاده کنند(۱۷). با توجه به شکاف موجود در دانش، بیماران نابارور نیز باید در مورد مزایا و معایب شروع درمان ناباروری طی پاندمی کرونا مشاوره شوند. این مشاوره باید شامل کسانی شود که شرایط خاص مانند فشارخون، دیابت و چاقی دارند و ممکن است در صورت ابتلا به عفونت در معرض افزایش خطر عوارض باشند. همچنین افرادی که مبتلا به بیماری هستند باید تا زمان اطمینان از بهبودی کامل، از بارداری پیشگیری کنند و در صورتی که طی سیکل درمان ناباروری هستند نیز توصیه شده است که تخمک‌ها یا جنین‌های خود را فریز کنند و تا زمان بهبودی کامل انتقال جنین انجام ندهند(۱۳). رعایت توصیه‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) از جمله شستشوی دست‌ها با صابون، لمس نکردن صورت، رعایت انزوای فیزیکی در تمام زنان باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند ضروری است(۱۸). واضح است که دسترسی به روش‌های پیشگیری از بارداری نیز باید همچنان حفظ شده و طیفی از روش‌های پیشگیری از بارداری طولانی اثر برگشت پذیر تا کوتاه مدت شامل روش‌های اورژانسی باید در دسترس افراد وجود داشته باشند. ترجیحاّ وسایل پیشگیری باید به اندازه مصرف چند ماه در اختیار افراد قرار گیرد و در صورت امکان مشاوره‌ها از راه دور انجام شده و افراد به سمت خودمدیریتی سوق داده شوند(۱۰،۱۴). با توجه به این که تا زمان کشف واکسن یا دارو ناگزیر به زندگی در این شرایط خاص هستیم، تمام زوجینی که تمایل به بارداری دارند باید در مورد خطرات شناخته شده عفونت COVID-۱۹ در دوران بارداری و روش‌های پیشگیری از آن اطلاعات کافی و به روز دریافت کنند و قاعدتاّ استفاده از پزشکی از راه دور یا telehealth برای مشاوره پیش از بارداری و دریافت سایر خدمات سلامت باروری و جنسی در اولویت قرار دارد.