موانع و حمایت‌های انجام فعالیت فیزیکی در نوجوانان چاق و دارای اضافه وزن

Abstract

زمینه و هدف: با توجه به افزایش شیوع چاقی و اضافه وزن در میان نوجوانان، بررسی عوامل مؤثر بر شرکت نوجوانان در رفتارهای سلامتی مرتبط با وزن، ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه با هدف تعیین و مقایسه میزان موانع و حمایت‌های انجام فعالیت فیزیکی و نیز زمان انجام فعالیت ورزشی و استفاده از تلویزیون و رایانه، در نوجوانان گروه‌های وزنی مختلف (چاق، اضافه وزن و وزن طبیعی) انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع مقایسه‌ای است و نمونه‌ها شامل 279 دانش آموز مقطع راهنمایی در دو مدرسه پسرانه دولتی منطقه 6 تهران بودند، که از این میان 179 نفر (2/64 درصد) دارای وزن طبیعی، 49 نفر (6/17 درصد) چاق و 51 نفر (3/18 درصد) دارای اضافه وزن بودند. ابزارگرد آوری داده‌ها شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، موانع و حمایت‌های انجام فعالیت فیزیکی و چک لیست ثبت فعالیت‌های جسمی در یک هفته اخیر در اختیار نمونه‌ها قرار گرفت. در پایان از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که میزان انجام ورزش‌های با شدت متوسط و زیاد در نوجوانان با وزن طبیعی به میزان معنی‌داری بیش از نوجوانان چاق بود (05/0 P < )، و نیز زمان تماشای تلویزیون در نوجوانان دارای چاقی و اضافه وزن بیش از نوجوانان با وزن طبیعی بود (05/0 P < ). موانع مربوط به ظاهر جسمی، اجتماعی و تناسب بدنی در نوجوانان چاق به‌طور معنی‌داری بیش از نوجوانان با وزن طبیعی بود (001/0 P < ). بین میانگین امتیاز موانع مربوط به شرایط موقعیتی و منابع و امکانات در گروه‌های وزنی مختلف تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0 P > ). همچنین نوجوانان چاق میزان حمایت کمتری از جانب والدین و همسالان را در مقایسه با نوجوانان با وزن طبیعی گزارش کردند (01/0 P < ). نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد، که نوجوانان چاق در خصوص موانع انجام فعالیت فیزیکی مربوط به ظاهر بدنی، اجتماعی و تناسب بدنی نسبت به نوجوانان با وزن طبیعی آسیب پذیری بیشتری دارند. بنابراین باید تلاش جهت کاهش این موانع و افزایش حمایت والدین و همسالان در مداخلات مربوط به افزایش فعالیت فیزیکی صورت گیرد.