بررسی رابطه باورهای فراشناختی باکیفیت زندگی و سلامت روانی بیماران سرطانی: یک مطالعه مورد- شاهدی

Abstract

مقدمه: بیماران سرطانی دچار مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی زیادی می‌شوند که ممکن است این مشکلات باعث اختلال در روند کیفیت زندگی آنان گردد. روانشناسان معتقدند وجود نگرش شناختی خاص آن‌ها به زندگی می‌تواند در سلامت روانی و درنهایت کیفیت زندگی آنان دخالت داشته باشد. لذا این پژوهش باهدف تعیین رابطه باورهای فراشناختی باکیفیت زندگی و سلامت روانی بیماران سرطانی انجام شد.

روش کار: در این مطالعه مورد شاهدی با توجه به محدود بودن جامعه پژوهش، در گروه مورد تعداد 50 بیمار زن مبتلابه سرطان و در گروه شاهد تعداد 50 زن فاقد بیماری سرطان (همسان شده ازنظر سن و جنس) مراجعه‌کننده به بیمارستان 5 آذر گرگان (1394) به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه‌های باورهای فراشناختی، کیفیت زندگی و سلامت روانی بود. پایایی ابزارها از طریق آزمون آلفا کرونباخ سنجیده شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS16 و با استفاده از آزمون توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون، تی تست) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد بیشترین رده سنی در هردو گروه بین 40 تا 50 سال بود. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین باورهای فراشناختی باکیفیت زندگی در بیماران سرطانی رابطه منفی و معناداری وجود دارد (05/0 > P). ولی در بیماران غیر سرطانی رابطه معناداری وجود ندارد (05/0 < P). همچنین بین باورهای فراشناختی با سلامت روانی در هر دو گروه رابطه مثبت و معناداری وجود داشت (05/0 > P). آزمون تی تست نشان داد که اختلاف معناداری بین میانگین کیفیت زندگی در دو گروه مطالعه وجود دارد (05/0 > P).

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش، بین حیطه‌های فراشناختی باکیفیت زندگی و سلامت روانی بیماران سرطانی در مقایسه با افراد غیر سرطانی، رابطه وجود دارد و با توجه به اهمیت و ضرورت آگاهی‌های فراشناختی، در نظر گرفتن این راهبرد در برنامه‌های آموزشی و مداخلات روان‌شناختی، می‌تواند در بهبود وضعیت سلامت روانی و افزایش کیفیت زندگی بیماران سرطانی مؤثر باشد.