بررسی کیفیت برنامه‌های بهسازی نیروی انسانی پرستاری بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران از دید کارکنان پرستاری

Abstract

مقدمه: امروزه سیستم‌های بهداشتی درمانی همچون سایر مؤسسات در حال پویایی مداوم هستند و تغییرات عمده‌ای در نحوه مراقبت و درمان مددجویان ایجاد شده که لزوم آموزش و بهسازی نیروی انسانی پرستاران را در اولویت قرار می‌دهد. با توجه به این که جهت انجام هرگونه برنامه‌ریزی آموزشی، ارزیابی دقیق و جامع وضعیت موجود الزامی است، این مطالعه با هدف بررسی کیفیت برنامه‌های بهسازی نیروی انسانی پرستاری در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران از دید کارکنان پرستاری آن انجام شد. روش: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل کلیه کارکنان پرستاری در سه رده سوپروایزر آموزشی، سرپرستاران و پرستاران بالینی از بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. نمونه‌گیری به صورت سرشماری شامل 10 سوپروایزر آموزشی و 107 سرپرستار و نیز به صورت تصادفی خوشه‌ای، شامل 310 نفر از کارکنان پرستاری شاغل در بخش‌ها بودند. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه محقق ساخته جهت بررسی دیدگاه سوپروایزران آموزشی، سرپرستاران و پرسنل پرستاری بود که پس از بررسی روایی و پایایی با روش «مصاحبه» توسط پژوهش‌گران تکمیل شد. بخش اول هر پرسشنامه مربوط به اطلاعات دموگرافیک گروه مورد بررسی (سرپرستار، سوپروایزر و پرستار) بود و بخش دوم شامل سؤالات مربوط به کیفیت برنامه‌های آموزشی پرستاران بود که دیدگاه پرسنل پرستاری را از لحاظ نحوه تعیین نیازهای آموزشی، طراحی برنامه‌های آموزشی، اجرا و ارزشیابی برنامه‌ها، مورد بررسی قرار می‌داد. تجزیه و تحلیل یافته‌ها با آزمون‌های آماری توصیفی نظیر فراوانی مطلق، فراوانی نسبی و میانگین و آمار استنباطی نظیر آنووا و آزمون مجذور کای، با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS v.16 انجام گرفت. یافته‌ها: در این مطالعه دیدگاه 427 نفر از کارکنان پرستاری بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران در سه رده پرستار بالینی (310 نفر) که اکثریت (2/82%) زن و 4/88% دارای مدرک لیسانس، 107 سرپرستار که اکثریت زن (87%)؛ و 10 سوپروایزر آموزشی که همگی زن و نیمی از آن‌ها دارای مدرک فوق لیسانس بودند؛ در مورد کیفیت برنامه‌های بهسازی نیروی پرستاری مورد بررسی قرار گرفت. اکثریت (70%) سوپروایزرها، سرپرستاران (4/65%) و پرستاران (65%) کیفیت برنامه‌های بهسازی را در حد متوسط ارزیابی نمودند. علاوه بر این غالب کارکنان پرستاری از کیفیت تعیین نیازهای آموزشی، طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه‌های بهسازی خود ناراضی بودند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر کیفیت متوسط برنامه‌های بهسازی کارکنان پرستاری بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران و نارضایتی آنان از مراحل اجرایی این برنامه‌ها بود. در این راستا مدیران و تصمیم‌گیران پرستاری نیازمند به‌کارگیری شیوه‌های اجرایی و اثربخش در برنامه‌های بهسازی پرستاران هستند به نحوی که بتوان بر کیفیت و اثربخشی این برنامه‌ها و به دنبال آن بر کیفیت مراقبت پرستاری افزود.