بررسی تأثیر اقدامات غیردارویی در بهبود خواب کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن

Abstract

مقدمه: خواب در کودکان جهت رشد و تکامل آنان امری مهم محسوب می‌گردد. این مهم در کودکان بستری به علت نیاز بیشتر آنان به خواب و همچنین عوامل مختل‌کننده خواب در این کودکان نیاز به توجه بیشتری دارد. به منظور ارتقای خواب کودکان امروزه به اقدامات غیردارویی توجهی خاص شده است. لذا در این مطالعه تأثیر اقدامات غیردارویی بر ارتقای کمیت و کیفیت خواب کودکان سن مدرسه مبتلا به بیماری مزمن بررسی شد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر اقدامات غیردارویی بر کیفیت و کمیت خواب کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن بستری در بیمارستان انجام شد. روش: مطالعه از نوع نیمه تجربی بود نمونه‌گیری در بیمارستان مرکز طبی کودکان در سال 87-1386 به صورت در دسترس در مرحله اول 70 نفر و مرحله دوم 65 نفر انجام شد. بعد از نمونه‌گیری اولیه به پرستاران اقدامات غیردارویی به صورت تئوری (کارگاه آموزشی یک روزه) و عملی (اجرا در بالین به مدت یک ماه) آموزش داده شد. در مرحله بعد پرستاران اقدامات غیردارویی را در قالب برنامه مراقبتی پرستاری و مداخله توسط پرستاران براساس مطالب آموزش داده شده بر روی نمونه‌های مرحله دوم انجام شد. کیفیت و کمیت خواب قبل و بعد از مداخله با شیوه مصاحبه با مادر با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته سنجیده شد. روایی پرسشنامه‌ها از طریق روایی محتوی و پایایی از طریق دو نیمه کردن آزمون سنجیده شدند. در نهایت با آزمون‌های آماری من‌ویتنی، کای‌اسکوئر و t-test دو گروه با هم با استفاده از SPSS v.11.5 مقایسه شدند. یافته‌ها: بین کمیت خواب کودکان بستری قبل و بعد از مداخله تفاوت معناداری دیده شد (05/0p<) (قبل 19/1=SD، 31/10=M و بعد 07/1=SD ، 24/11=M) در کیفیت خواب بین حالات روانی – روحی (سرحال بودن و خستگی) و همچنین عادات خواب (زمان به خواب رفتن وسرعت بیدار شدن) و بیدار شدن (خواب کافی و خواب آلودگی) کودکان قبل و بعد از مداخله تفاوت معناداری دیده شد (05/0p<). نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر پیشنهاد می‌گردد پرستاران جهت بهبود کمیت و کیفیت خواب کودکان از اقدامات غیردارویی و پیشگیرانه در چهارچوب فرایند پرستاری استفاده نمایند.