تاثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر طرحواره‌های هیجانی و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجانی زنان مطلقه

Abstract

مقدمه: طلاق به عنوان پایان قانونی یک رابطه زوجی، از استرس‌زاترین رخدادهای زندگی است که چگونگی مدیریت و تعدیل هیجانات به دنبال آن از عوامل تعیین کننده سلامت روان و کیفیت زندگی به شمار می‌رود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر طرحواره‌های هیجانی و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجانی زنان مطلقه انجام گرفت. روش‌کار: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود که در سال 1397-1396 انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان مطلقه شهر تهران تشکیل داده و نمونه پژوهش نیز از میان زنان مراجعه کننده به مجتمع قضایی خانواده شعبه 2 و مجتمع قضایی شهید صدر شهر تهران به تعداد 30 نفر در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند[o1] و با تخصیص تصادفی افراد به دو گروه آزمایش و کنترل اانجام گرفت، بدین صورت که پس از انتخاب آزمودنی‌ها و تعیین دو گروه براساس جنس و سن با استفاده از روش پرتاب سکه، یک گروه به عنوان آزمایش و دیگری به عنوان کنترل انتخاب شد. داده‌های پژوهش با استفاده از ابزار طرحواره‌های هیجانی و تنظیم هیجان شناختی که روایی و پایایی آنها در مطالعات متعددی مورد تایید است جمع آوری شده و به وسیله روش‌های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (تحلیل کواریانس چند متغیره) و نرم افزار تحلیل داده Spss v.22 تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی به طور معنی‌داری بر متغیرهای طرحواره هیجانی (998/133 =F، 05/0 =P)، مولفه‌های تنظیم هیجان شناختی مثبت (159/288 =F، 001/0 =P) و تنظیم هیجان شناختی منفی (165/1121 =F، 001/0 =P) زنان مطلقه تاثیر داشته و باعث کاهش در طرحواره‌ها و راهبردهای هیجانی منفی و افزایش در تنظیم هیجان شناختی مثبت زنان گروه آزمایش گردیده است. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته های پژوهش پیشنهاد می‌شود که از این روش مداخله جهت کاهش مشکلات و پیامدهای روانی و رفتاری طلاق استفاده شود.