برازش مدل کاکس بر شتاب باروری و عوامل مؤثر بر آن در زنان روستایی زرین‌دشت

Abstract

چکیده. شتاب باروری متوسط زمانی است که یک زن برای تولد فرزندان بعدی خود انتظار می‌کشد. نقش باروری به‌عنوان مهم‌ترین پدیده‌ی تعیین‌کننده‌ی نوسانات جمعیت سبب شده که مطالعات مربوط به آن نسبت به سایر پدیده‌های جمعیتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد و بررسی عوامل مختلف اقتصادی-اجتماعی مؤثر در آن سهم بزرگی از پژوهش‌های جمعیتی را به خود اختصاص دهد. هدف کلی این مطالعه برازش مدل کاکس به‌منظور تعیین میزان تأثیر عوامل مؤثر بر تولد فرزند دوم تا هشتم و همچنین محاسبه‌ی شتاب باروری فرزندهای دوم تا هشتم در زنان روستایی زرین‌دشت است. جمعیت تحت مطالعه، تمام زنان شوهردار 15 تا 49 ساله‌ی مناطق روستایی شهرستان زرین‌دشت است که در سن باروری قرار داشته و حداقل دارای دو فرزند می‌باشند. این مطالعه یک مطالعه‌ی مقطعی است. در مطالعه‌ی حاضر تولد هر فرزند به‌عنوان حادثه در نظر گرفته شده است و چون داده‌های بقا به‌طور کلی دارای توزیع متقارن نیستند از مدل رگرسیونی کاکس (مدل مخاطره‌ی متناسب) برای بررسی اثر متغیرها بر روی تابع بقا و مخاطره استفاده شده است.

در این بررسی 978 مادر مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین تعداد فرزندان در این مطالعه 6/3 بوده است. بیشترین شتاب باروری از زایمان اول و دوم (25/20) و کمترین آن مربوط به زایمان هفتم و هشتم است (75/31). جهت بدست آوردن تابع مخاطره برای تولد هر فرزند با توجه به آن‌که هشت زایمان مادران در نظر گرفته شده است (ار حداقل 2 زایمان تا 9 زایمان)، در نهایت به 8 مدل می‌رسیم.

بنابراین مهم‌ترین متغیرهایی که در این مطالعه بر فاصله‌ی زایمان تأثیر داشته‌اند عبارت‌اند از سن اولین ازدواج مادر، سن در زمان زایمان، مدت زمان شیردهی و تحصیلات مادر. مطالعاتی در کشورهای دیگر انجام شده است که به گستردگی کار اخیر نبوده و متغیرهای محدودی را مورد استفاده قرار داده‌اند ولی به نتایج مشابهی رسیده‌اند.